ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ - 22/4/2011

Εφετείο και παραιτήσεις

Στις 15 Απριλίου έγραφα σε τούτη τη στήλη ότι το θέμα του Εφετείου δεν αφορά μόνο τους δικηγόρους. Και εξηγούσα τους λόγους, σημειώνοντας, εν πολλοίς, ότι η διάσπαση του Εφετείου Κρήτης αποτελεί, ουσιαστικά, τον τελευταίο (;) κρίκο μιας μακριάς αλυσίδας, που αφορά τη διαχρονική «αποψίλωση» των Χανίων από Υπηρεσίες (και ό,τι η ύπαρξή τους πολυπλεύρως συνεπάγεται για μία περιοχή) και τη σταδιακή μετατροπή τους σε μία μεγάλη μεν, κωμόπολη δε (για τα πληθυσμιακά δεδομένα της σημερινής εποχής), πολιτισμικής εσωστρέφειας και αναπτυξιακής υστέρησης, αν όχι υποβάθμισης.

Παράλληλα, σημείωνα, μεταξύ άλλων, και τα εξής:

«Οταν πριν από δέκα χρόνια οι τοπικοί αιρετοί άρχοντες (βουλευτές, νομάρχης, δήμαρχοι, κοινοτάρχες, νομαρχιακοί, δημοτικοί, κοινοτικοί σύμβουλοι κ.λπ.) υπέγραψαν το λεγόμενο “πρωτόκολλο τιμής” εξέπεμψαν ένα τραγικά λανθασμένο μήνυμα στην τοπική κοινωνία: Ότι το θέμα του Εφετείου είναι το σημαντικότερο όλων σε τοπικό επίπεδο.

Το εν λόγω “πρωτόκολλο” ισχυροποίησε, βέβαια, τη διαπραγματευτική ισχύ των τοπικών φορέων ως προς το συγκεκριμένο θέμα, με τα γνωστά -μέχρι πρόσφατα- αποτελέσματα. 

Ταυτόχρονα, όμως, “διαόλισε” -να το πω απλά- ένα πολύ μεγάλο τμήμα της τοπικής κοινωνίας, που είδε αίφνης ότι αν και οι περισσότεροι τοπικοί αιρετοί άρχοντες και φορείς “ποιούσαν τη νήσσαν” επί μακρόν για άλλα σοβαρότερα ζητήματα, απείλησαν με παραιτήσεις για το θέμα του Εφετείου, που εκ των πραγμάτων ήταν δευτερευούσης σημασίας. 

Κι έτσι δημιουργήθηκε, δικαιολογημένα εν πολλοίς, η λανθασμένη -κατά την προσωπική μου εκτίμηση- άποψη ότι πρόκειται για ένα συντεχνιακό θέμα μιας συγκεκριμένης “ελίτ”. 

Δεν είναι, όμως, έτσι. Άλλο πράγμα η διαχρονική στάση των αιρετών, πρώην και νυν, για τους οποίους πολλά μπορεί κανείς να πει. Και για παλιότερα και για σήμερα. Άλλο πράγμα η στάση της συντριπτικής πλειονότητας των δικηγόρων, οι οποίοι... θυμήθηκαν την “τιμή και την αξιοπρέπεια των Χανίων” μόνο όταν “έσκασε” το θέμα του Εφετείου. 

Και άλλο πράγμα το θέμα του Εφετείου, που, εν τέλει, μας αφορά όλους, γιατί αποτελεί ένα ακόμη “επεισόδιο” στο “αναπτυξιακό σίριαλ” που παρακολουθούμε με αμηχανία επί σειρά ετών να διαδραματίζεται και στην Κρήτη, με τα γνωστά δυσμενή αποτελέσματα για τις περισσότερες περιοχές του νησιού».

Το πρωτόκολλο τιμής

Aυτά στις 15 του Απρίλη. Την προηγούμενη ημέρα είχε γίνει γνωστό ότι δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ (Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης) το Προεδρικό Διάταγμα που προβλέπει την ίδρυση τεσσάρων νέων Εφετείων, ένα εκ των οποίων δημιουργείται στο Ηράκλειο, με διάσπαση του Εφετείου Κρήτης, που λειτουργεί εδώ και έναν περίπου αιώνα στα Χανιά. 

Άμεσα οι δικηγόροι ζήτησαν ενεργοποίηση του πρωτοκόλλου τιμής. Ενεργοποίηση που δεν έγινε και ούτε αναμένεται να γίνει. Ευτυχώς, κατά την προσωπική μου άποψη. Υποστηρίζω, δηλαδή, ότι η μη παραίτηση για το συγκεκριμένο θέμα -από θέσεις αυξημένης πολιτικής και αυτοδιοικητικής ευθύνης- αποτελεί υπεύθυνη πολιτική πράξη, σε αντίθεση με την παραίτηση, που ουδέποτε διαχρονικά, ως επιλογή, μπορούσε να χαρακτηριστεί ως τέτοια. 

Αμφιβολίες

Yπάρχουν, βέβαια, πολύ σοβαρές αμφιβολίες για το αν και κατά πόσο οι περισσότεροι από τους αιρετούς που δεν παραιτούνται, το πράττουν για τους σωστούς λόγους και όχι για να διατηρηθούν σε θέσεις και οφίτσια ή για να μη δυσαρεστήσουν... το κόμμα. Αμφισβητείται, δηλαδή, και μάλιστα έντονα, εντονότατα, η προσωπική πρόθεση και στόχευση κάθε αιρετού.

Αμφισβητούνται, επίσης, οι προθέσεις ορισμένων αιρετών, οι οποίοι έχουν σηκώσει, εκ των ασφαλούς καθότι στην αντιπολίτευση, το... λάβαρο της επανάστασης. Ουδείς, ασφαλώς, μπορεί να διαφωνήσει με όλους αυτούς που καταγγέλλουν ότι το ΠΑΣΟΚ λειτούργησε ρουσφετολογικά και παλαιοκομματικά και ο υπουργός Δικαιοσύνης ως... Μαυρογιαλούρος σε... βελτιωμένη έκδοση. 

Η Νέα Δημοκρατία, ωστόσο, τι έπραξε παλιότερα (άσχετα αν η κατάληξη ήταν διαφορετική και αυτό δεν αμφισβητείται) και τι πράττει σήμερα; Ποια είναι, διαχρονικά, η -μικροπολιτική- θέση της επί του θέματος; Και ποια είναι η θέση της Χανιώτισσας προέδρου της Δημοκρατικής Συμμαχίας Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία «νίπτει τας χείρας της» και δεν τοποθετείται επί του θέματος για να μη χάσει τις ψήφους από Ηράκλειο μεριά;

Σήμερα

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, οι παραιτήσεις δεν είναι σοβαρή επιλογή. Εξηγούμαι: Η υπογραφή του πρωτοκόλλου τιμής, για το θέμα του Εφετείου, πριν από δέκα περίπου χρόνια, αποτέλεσε -εν πολλοίς- μία πρόκληση προς την τοπική κοινωνία. Μία μεγάλη πρόκληση, η οποία «επενδύθηκε», ωστόσο, με ένα σωστό επιχείρημα: Ότι θα πρέπει να σταματήσει, επιτέλους, η «αποψίλωση», άρα η υποβάθμιση, των Χανίων.

Δεν ήταν ούτε, φυσικά, είναι το μείζον το Εφετείο. Αστεία πράγματα. Υπήρχαν και υπάρχουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα, πολύ σοβαρότερα ζητήματα. Ζητήματα για τα οποία ελάχιστοι φώναζαν, ειδικά τότε, στην αυγή του 21ου αιώνα και, σίγουρα, ουδείς απειλούσε με παραίτηση αν δεν επιλύονταν.

Κατά συνέπεια, η υπογραφή του πρωτοκόλλου τιμής ήταν εξ αρχής μία λανθασμένη πολιτική πράξη, για την οποία μπορεί κανείς να αναγνωρίσει ένα και μόνο «ελαφρυντικό». Ότι ήταν εξαιρετικά δύσκολο, με βάση τα δεδομένα εκείνης της εποχής και την ένταση που επικρατούσε σε συγκεκριμένους κύκλους για το θέμα αυτό -καθώς η συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας ασχολούνταν με άλλα σοβαρότερα θέματα- να διαφοροποιήσει την πολιτική του στάση ένας αιρετός και να πάει κόντρα στο «ρεύμα».

Και μετά

τις παραιτήσεις τι;

Σήμερα, πλέον, τα δεδομένα είναι γνωστά και συγκεκριμένα. Και αναρωτιέται κανείς: Τι, στ’ αλήθεια, και με το χέρι στην καρδιά, θα κερδίσουν τα Χανιά και οι πολίτες αυτού του τόπου, αν οι αιρετοί παραιτηθούν, αύριο κιόλας, για το θέμα του Εφετείου; Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα σε τοπικό επίπεδο; Ποιο θα είναι το όφελος για την τοπική κοινωνία; Και τι θα κάνει η κυβέρνηση; Θα υπαναχωρήσει; 

Προφανώς όχι, ειδικά από τη στιγμή που ο υπουργός Δικαιοσύνης Χάρης Καστανίδης συμπεριφέρθηκε με τρόπο προκλητικό και απαράδεκτο, γράφοντας, μάλιστα, στα «παλαιότερα των υποδημάτων» του τη «δαμόκλειο σπάθη» της επαπειλούμενης παραίτησης. 

Η επόμενη ημέρα, λοιπόν, με βάση όλα τα παραπάνω, απαιτεί άλλους χειρισμούς. Η προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), από τον Δικηγορικό Σύλλογο Χανίων, είναι μία απολύτως ορθή επιλογή, ειδικά από τη στιγμή που υπάρχει προηγούμενη δικαστική απόφαση, με την οποία δεν προχώρησε η ίδρυση Εφετείου σε άλλη περιοχή της χώρας, για μια σειρά από λόγους, ταυτόσημους εν πολλοίς με τους λόγους που επικαλούνται οι τοπικοί φορείς των Χανίων.

Ωστόσο, απαιτούνται και άλλες ενέργειες. Προς δύο, κυρίως, κατευθύνσεις: Η μία κατεύθυνση είναι να αναδειχθεί το παλαιοκομματικό της απόφασης, που αποτελεί, ουσιαστικά, ένα προκλητικό ρουσφέτι. Δηλαδή, σε περίοδο μεγάλης κρίσης, που η κυβέρνηση σχεδιάζει, για παράδειγμα, το κλείσιμο σχολικών μονάδων και κόβει μισθούς και συντάξεις, δεν είναι δυνατόν να ξοδεύει χρήματα των φορολογούμενων πολιτών για τη δημιουργία νέων, αχρείαστων, Εφετείων.

Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων ο κ. Αντώνης Γκαζής ανέφερε ορισμένες σκέψεις προς αυτή την κατεύθυνση, οι οποίες είναι ενδιαφέρουσες. 

Μία πρόταση είναι η κατάθεση μήνυσης, από τους δικηγόρους, σε βάρος του κ. Καστανίδη, με ό,τι αυτή σηματοδοτεί. Για να γίνει ευρύτερα γνωστό το θέμα και να καυτηριαστεί η στάση ενός υπουργού, ο οποίος λειτούργησε σαν κομματάρχης άλλης εποχής. 

Μία άλλη πρόταση, επίσης του κ. Γκαζή, είναι η αποστολή ενός υπομνήματος στην Τρόικα για το κυβερνητικό ρουσφέτι και τα περιττά έξοδα που η υλοποίησή του δημιουργεί σε περίοδο μνημονίου και σκληρής λιτότητας. Ενδεχομένως να μπορούσαν να υπάρξουν και άλλες ανάλογες προτάσεις, με πολύ συγκεκριμένη στόχευση. 

Η δεύτερη κατεύθυνση είναι να μετατρέψουν οι αιρετοί την κρίση, τη διαφαινόμενη -έως ότου υπάρξει η όποια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας- «ήττα» στο θέμα του Εφετείου σε ευκαιρία, με στόχο  να κερδίσουν συγκεκριμένα πράγματα για τα Χανιά, που ενδεχομένως μέχρι σήμερα εθεωρούντο εξαιρετικά δύσκολο να γίνουν πράξη. 

Συντονισμένα, μεθοδικά, με σχέδιο και ιεράρχηση και με την άσκηση έντονης πίεσης, χωρίς περαιτέρω χάσιμο χρόνου. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει με παραιτήσεις και απουσίες. Μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ισχυρές παρουσίες και συλλογική - δυναμική διεκδίκηση, τώρα, που το θέμα είναι «καυτό» και υπάρχουν οι δυνατότητες πολιτικής «εκμετάλλευσης». 

Το «μομέντουμ» είναι κρίσιμο. Αν χαθεί -ανεξαρτήτως της όποιας μελλοντικής απόφασης του ΣτΕ- θα χαθεί μία σημαντική ευκαιρία για τον τόπο. Ας μη λησμονείται, άλλωστε, ότι η ουσία  και το μείζον, τελικά, είναι η προκοπή αυτού του τόπου και των ανθρώπων του...

ΥΓ.: Και κάτι τελευταίο: Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές και ουδείς μπορεί να το αμφισβητήσει, ότι υπάρχει θέμα αξιοπιστίας των πολιτικών προσώπων, ανεξάρτητα αν το πρωτόκολλο τιμής ήταν μία λανθασμένη πολιτική επιλογή. 

Όλοι όσοι το υπέγραψαν -σε οποιαδήποτε πολιτική ή αυτοδιοικητική θέση και αν βρίσκονται σήμερα- θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν πώς σκοπεύουν να πορευτούν εφ’ εξής. Οφείλουν, κατά συνέπεια, να μιλήσουν. Χωρίς υπεκφυγές και αστείες δικαιολογίες. Διότι υπάρχουν και κάποιοι που ψελλίζουν διάφορα, τα οποία μόνο ως ανέκδοτα μπορούν να χαρακτηριστούν! 

Εξηγήσεις, ταυτόχρονα, οφείλουν να δώσουν και όσοι αιρετοί ισχυρίζονται -ανεπίσημα, για ευνόητους λόγους- ότι συμφωνούν με τη διάσπαση του Εφετείου Κρήτης, δηλαδή με τη συγκεκριμένη απαράδεκτη κυβερνητική απόφαση. Αν το πράξουν, που πολύ αμφιβάλλω, θα πρέπει να έχουν στο νου τους ότι οι πολίτες τούς εξέλεξαν για να εκπροσωπούν τα συμφέροντα του τόπου τους και όχι... την πάρτη τους!