Η καρπόπτωση,
ο καιρός
και ο δάκος
Το τελευταίο διάστημα ακούσαμε πολλά, από επίσημα χείλη, για το θέμα της καρπόπτωσης στα ελαιόδεντρα. Κοινή συνισταμένη σε όλες τις τοποθετήσεις, καθώς και στα έγγραφα που εστάλησαν αρμοδίως, η αγωνία για το σήμερα και το αύριο: για την άμεση καταγραφή των ζημιών και, εν συνεχεία, την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών.
Αγωνία απολύτως δικαιολογημένη, αφού, ειδικά τα δύο τελευταία χρόνια, οι ελαιοπαραγωγοί έχουν αντιμετωπίσει ουκ ολίγα προβλήματα, που είχαν ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του εισοδήματός τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται -και- για την τοπική οικονομία.
Η αποζημίωση των πληγέντων επιβάλλεται. Χωρίς μα, μου, σου, του... Επιτρέπεται, όμως, με βάση τον κανονισμό του ΕΛΓΑ, μόνο αν οφείλεται σε μη παρασιτικά αίτια (δηλαδή όχι σε δάκο, πυρινοτρίτη, ρυγχίτη) και μόνο αν η ζημιά υπερβαίνει το 25% της παραγωγής!
Πού οφείλεται η καρπόπτωση; Σύμφωνα με τις αρμόδιες αρχές και τους φορείς του Νομού, αποκλειστικά και μόνο στις απότομες εναλλαγές της θερμοκρασίας και στις έντονες βροχοπτώσεις του φθινοπώρου. Σύμφωνα με τη συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών, με τους οποίους συνομιλώ, σε περιοχές της Κισάμου και του Σελίνου, η ζημιά οφείλεται κυρίως στον δάκο!
Αυτό υπαινίσσεται -όπως επισημάναμε σε χθεσινό ρεπορτάζ στα «Χ.Ν.».- και ο δήμαρχος Βουκολιών, Νίκος Μπομπολάκης, ο οποίος απέστειλε έγγραφο στην υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κατερίνα Μπατζελή και στον υφυπουργό, Μιχάλη Καρχιμάκη, ζητώντας τη λήψη πολιτικής απόφασης, όπως, σύμφωνα με τον ίδιο, κατά κόρον έχει συμβεί στο παρελθόν για άλλες περιοχές της χώρας, προκειμένου να αποζημιωθούν οι ελαιοπαραγωγοί που επλήγησαν σε μεγάλο βαθμό από την καρπόπτωση.
Ουσιαστικά, δηλαδή, όπως αναφέραμε και στο ρεπορτάζ, ο κ. Μπομπολάκης διαφοροποιεί -εμμέσως πλην σαφώς- τη θέση του από αυτήν της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων και άλλων Δήμων του Νομού, που, τουλάχιστον επίσημα, ισχυρίζονται ότι η καρπόπτωση οφείλεται αποκλειστικά στις απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας (και όχι σε παρασιτικά αίτια) και ζητούν, κατά συνέπεια, άμεση καταγραφή των ζημιών και αποζημίωση των πληγέντων από τον ΕΛΓΑ.
Ειδικότερα, ο κ. Μπομπολάκης αναφέρει ότι το 60% της παραγωγής ελαιολάδου στον Δήμο Βουκολιών κατέστρεψαν «μια σειρά από συγκυρίες, καιρικές και μη», αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι πέρα από τις καιρικές συνθήκες η καταστροφή οφείλεται και στον δάκο. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ζητά και τη λήψη πολιτικής απόφασης, αφού ο κανονισμός του ΕΛΓΑ προβλέπει αποζημίωση για ζημιές στην παραγωγή από τις καιρικές συνθήκες (όταν, επαναλαμβάνω, οι ζημιές αυτές ανέρχονται σε ποσοστό άνω του 25%), όχι όμως και για τις ζημιές που προκαλεί ο δάκος.
Με βάση τα παραπάνω, είναι προφανές ότι το επόμενο διάστημα δύο τινά είναι πιθανό να συμβούν σε ό,τι αφορά την καταγραφή των ζημιών:
1. Να κάνουν τα «στραβά μάτια» οι ανταποκριτές του ΕΛΓΑ -με άνωθεν εντολές (;)- ισχυριζόμενοι ότι η καρπόπτωση οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις καιρικές συνθήκες.
2. Να επιμείνουν, όπως από την αρχή έχει υποστηρίξει ο ΕΛΓΑ, ότι η ζημιά οφείλεται στον δάκο. Ήδη ο προϊστάμενος του Υποκαταστήματος Κρήτης του Οργανισμού, Σήφης Ζαχαρόπουλος έχει εκφράσει τη θέση ότι η καρπόπτωση οφείλεται στον δάκο (ζημιά που δεν αποζημιώνεται) και έχει ζητήσει από τους ανταποκριτές του Οργανισμού στους Δήμους να μη λαμβάνουν δηλώσεις από τους πληγέντες αγρότες του Νομού Χανίων.
Με δεδομένο ότι οι ελαιοπαραγωγοί στο Νομό Ηρακλείου έχουν εξ αρχής επισημάνει ότι η ζημιά που οι ίδιοι έχουν υποστεί οφείλεται στον δάκο, είναι πιθανότερο η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου να μην εξετάσει το θέμα στην Κρήτη με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δεν είναι, άλλωστε, τόσο εύκολο να ισχυριστεί κανείς ότι για την ίδια ζημιά -ανεξάρτητα, βέβαια, από τις όποιες ιδιαιτερότητες έχει κάθε περιοχή- στο Νομό Χανίων φταίει ο καιρός και στο Νομό Ηρακλείου ο δάκος.
Κατά συνέπεια, και με δεδομένη τη διαπραγματευτική... ανωτερότητα των εξ ανατολής συμπατριωτών μας, ειδικά επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, (συν τοις άλλοις, υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι, πλέον, ο βουλευτής Λασιθίου, Μιχάλης Καρχιμάκης), ο τρόπος αντιμετώπισης του συγκεκριμένου σοβαρού προβλήματος θα έπρεπε να ήταν, να είναι, ενιαίος: αποζημίωση των πληγέντων αγροτών με πολιτική απόφαση, όπως έχει γίνει κατά το παρελθόν και για ανάλογες περιπτώσεις σε άλλες περιοχές της χώρας. Αυτό που ζητά, δηλαδή, και ο δήμαρχος Βουκολιών.
Και, ταυτόχρονα, άσκηση πίεσης, προκειμένου να αλλάξει άμεσα ο κανονισμός του ΕΛΓΑ που αφορά τις αποζημιώσεις. Δεν είναι δυνατόν να μην προβλέπεται η αποζημίωση για ζημιές από δάκο, όταν, μάλιστα, η Ελληνική Πολιτεία παρακρατά κάθε χρόνο ένα ποσό από κάθε ελαιοπαραγωγό για την υλοποίηση του προγράμματος δακοκτονίας.
Δεν είναι δυνατόν, δηλαδή, η Ελληνική Πολιτεία να είναι υπεύθυνη για τη δακοκτονία -σε όποιες περιοχές γίνεται, διότι υπάρχουν και χωριά στα οποία, με αποφάσεις Δημοτικών ή Κοινοτικών Συμβουλίων, δεν εκτελείται το πρόγραμμα- αλλά την κρίσιμη ώρα να «βγάζει την ουρά της απ’ έξω», επικαλούμενη τον κανονισμό του ΕΛΓΑ, που η ίδια έχει καθορίσει.
Παράλληλα, βέβαια, τίθεται ένα ακόμη σοβαρό θέμα. Οι όποιες αποζημιώσεις δεν είναι δυνατόν να καταβάλλονται μόνο όταν η ζημιά ξεπερνά το 25%. Όταν, δηλαδή, κυμαίνεται σε χαμηλότερα επίπεδα δεν είναι... ζημιά; Δεν χάνουν χρήματα, τότε, οι παραγωγοί; Και το αντίστροφο, φυσικά. Όταν η πραγματική ζημιά είναι στο 10% ή στο 15%, αλλά στα «χαρτιά» ξεπερνά, περιέργως, το 25%, δεν πληρώνει παραπάνω χρήματα το κράτος;
Συμπερασματικά:
Πρέπει να βρεθεί τρόπος να αποζημιωθούν οι πληγέντες ελαιοπαραγωγοί στο Νομό Χανίων, αλλά και στην υπόλοιπη Κρήτη για την πραγματική ζημιά που υπέστησαν. Είτε αυτή προκλήθηκε από τον δάκο, είτε προκλήθηκε από τις καιρικές συνθήκες.
Και, βέβαια, πρέπει να αναμορφωθεί άμεσα ο κανονισμός του ΕΛΓΑ. Για να γίνει αυτό απαιτείται κυρίως... κοινή λογική. Και, φυσικά, ισχυρή πολιτική βούληση. Καθότι, ο προβληματικός κανονισμός -που δεν προβλέπει την καταβολή αποζημιώσεων για μία σειρά από αιτίες- δίνει τη δυνατότητα στην εκάστοτε κυβέρνηση να μοιράζει χρήματα, κατά το δοκούν, σε πληγέντες παραγωγούς. Από το... παράθυρο. Με πολιτικές αποφάσεις, βεβαίως - βεβαίως. Εφαρμόζοντας, σε πολλές περιπτώσεις, δύο μέτρα και δύο σταθμά...
Τα κιλά του ελαιολάδου που παράγονται στα Χανιά, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ακριβώς πόσα είναι, υποθέτω όμως ότι είναι αρκετές δεκάδες εκατομμύρια κιλά. Κάθε κιλό επιβαρύνεται με 3 λεπτά του Ευρώ, για τη δακοκτονία. Μαζεύονται αρκετά εκατομμύρια Ευρώ, τα οποία διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Όπως όλων των περιοχών της Ελλάδας που παράγουν λάδι. Με τα γνωστά αποτελέσματα. Που είναι πάντα ή σχεδόν πάντα, τα ίδια. . Νικητής βγαίνει πάντα ο δάκος. Ένα … πράμα σαν το Ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου! Οι αιτίες πολλές, όλες γνωστές και χιλιο-ειπωμένες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιδικά φέτος, τη ζημιά την έκανε, η λαθεμένη χρήση του «ληγμένου» Λεμπαισίντ, σε μια κρίσιμη περίοδο για τη καταπολέμηση του δάκου. Εκείνη την εποχή ξεκινούν οι γενιές που προξενούν τις μεγαλύτερες ζημιές του φθινοπώρου.
Λίγες ημέρες μετά τη χρήση του, έγιναν δειγματοληπτικές μετρήσεις, σε κάποιες περιοχές. Τα ακριβή και έγκυρα αποτελέσματα των μετρήσεων, δεν θα δουν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω πολύ καλά, οι ψεκασμοί ήταν σαν να μην έγιναν. Το δηλητήριο δεν έδρασε. Έδρασε όμως η φυτοτοξικότητα του η οποία μετρήθηκε διπλάσια από το κανονικό. Δηλαδή με ένα … τζούφιο σμπάρο, χτυπήσαμε 2 ιπτάμενους γαϊδάρους!
Πως τα καταφέραμε έτσι;
Οι κατέχοντες την επιστήμη γνωρίζουν. Όπως γνωρίζουν πολύ καλά και τους λόγους για τους οποίους, δεν δημοσιοποιούν τα αποτελέσματα των μετρήσεων.
Κάνουμε τίποτα να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Όχι!
Μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Ναι!
Αρκεί να το θελήσουμε. Διότι οι λύσεις που προσφέρονται είναι πολλές.
Στο Ινστιτούτο Υποτροπικών και Ελαίας Χανίων, αρκετοί ερευνητές επιστήμονες έχουν δουλέψει πολύ και έχουν προτείνει κατά καιρούς πολλούς τρόπους. Ας ψαχτούμε λοιπόν…..