Εφετείο Κρήτης
«Περιστρεφόμαστε. Η ζωή μας κύκλους κάνει», έλεγε ένας «ωραίος κουζουλός», στα μέσα της δεκαετίας του ’80, απολαμβάνοντας τον καφέ του, σχεδόν καθημερινά, στην παραλία του Πλατανιά.
Μεγάλη αλήθεια. Πάρτε για παράδειγμα το θέμα του Εφετείου Κρήτης. Κάθε τρεις και λίγο έρχεται στην επιφάνεια. Στα μεσοδιαστήματα «κινείται» στα υπόγεια. Από τους δικηγόρους του Ηρακλείου, κατά κύριο λόγο. Οι οποίοι θέλουν μεταβατική έδρα στην πόλη τους για να μην ταλαιπωρούνται, λέει, οι καημένοι οι πολίτες της Ανατολικής Κρήτης.
Από την άλλη πλευρά, οι δικηγόροι των Χανίων αντιδρούν εντονότατα. Αντέδρασαν έντονα εξ αρχής. Και γι’ αυτό αντέδρασαν, εξίσου έντονα, και οι περισσότεροι τοπικοί φορείς. Διότι, είναι σαφές -άσχετα αν δεν ομολογείται δημόσια- ότι, αν δεν αντιδρούσαν οι δικηγόροι, στα «παλιά τους τα παπούτσια θα έγραφαν» και οι περισσότεροι τοπικοί φορείς το Εφετείο. Όπως το έχει «γράψει», επί σειρά ετών, η Πολιτεία, με αποτέλεσμα την υποβάθμισή του.
Το Εφετείο Κρήτης δεν πρέπει να διασπαστεί, γιατί θα υποβαθμιστεί η ποιότητα της Δικαιοσύνης, λένε οι δικηγόροι των Χανίων. Είναι ένα σωστό επιχείρημα. Πόσο, όμως, ακόμη θα υποβαθμιστεί; Είναι ένα ερώτημα. Διότι αν σήμερα έχει σχεδόν πιάσει πάτο, πόσο πιο κάτω να πάει; Και πόσο χαμηλά είχε πέσει όταν δρούσε το παραδικαστικό κύκλωμα και στα Χανιά, την ύπαρξη του οποίου φαίνεται ότι γνώριζε ή υποψιαζόταν, έστω, η μεγάλη πλειοψηφία των δικηγόρων, χωρίς ν’ αντιδράσει θεσμικά, με τον ίδιο δυναμισμό και την ίδια αποφασιστικότητα, μέσω του Δικηγορικού Συλλόγου; Άλλο σημαντικό ερώτημα αυτό. Πιθανότατα χωρίς απάντηση.
Ολα τα παραπάνω δε σημαίνουν ότι θα πρέπει -ντε και καλά- να δημιουργηθεί δεύτερο Εφετείο στην Κρήτη. Τουναντίον. Σημαίνουν, απλά, ότι αρκετά από τα επιχειρήματα των δικηγόρων και των τοπικών φορέων είναι σε λάθος κατεύθυνση.
Το θέμα δεν είναι να παραμείνει στα Χανιά το Εφετείο για ιστορικούς και άλλους συναισθηματικούς λόγους. Ούτε θα πρέπει να παραμείνει μόνο για να μην υποβαθμιστεί η δικαιοσύνη. Το Εφετείο πρέπει να παραμείνει στα Χανιά και να ενισχυθεί με εφέτες, γιατί μόνο έτσι, δηλαδή με ουσιαστική αποκέντρωση, δύναται να υπάρξει ισόρροπη ανάπτυξη σε ανατολή και δύση, βορρά και νότο. Και η ισόρροπη ανάπτυξη στην Κρήτη παραμένει, ακόμη, μεγάλο ζητούμενο.
Οι εξ ανατολών συμπατριώτες μας έχουν άλλες αντιλήψεις. Με βασικό επιχείρημα την ταλαιπωρία του κόσμου. Ομολογώ ότι... ζηλεύω! Τόση αγάπη πια για τον πολίτη στο Ηράκλειο και το Λασίθι; Ειδικά στο Λασίθι οι πολίτες θα πρέπει να αισθάνονται «σκλαβωμένοι» από την αγάπη και την ευαισθησία των δικηγόρων του Ηρακλείου, οι οποίοι κάθε φορά που αναφέρονται στην απόσταση μνημονεύουν τη Σητεία και την Ιεράπετρα. Ομολογώ, δε, ότι το αίσθημα της ζήλειας, του φθόνου, δυναμώνει μέσα μου το τελευταίο διάστημα όταν ακούω τους δικηγόρους του Ηρακλείου να δηλώνουν, όταν αντιπαρατίθενται δημοσίως με εκπροσώπους φορέων των Χανίων, ότι είναι πρόθυμοι να συμβάλλουν με όλες τους τις δυνάμεις για να δημιουργηθούν και στα Χανιά παραρτήματα των Υπηρεσιών που μεταφέρθηκαν, από την εποχή της Χούντας και δώθε, στο Ηράκλειο. Για να μην ταλαιπωρούνται και οι καημένοι οι Χανιώτες, βρε αδελφέ. Κουβέντες του αέρα, βέβαια, μέχρι να γίνει εκεί το Εφετείο. Όσο για το Ρέθυμνο και το Λασίθι; Τσιμουδιά. Αυτοί δεν έχουν τίποτε για να το πάρουν στο Ηράκλειο. Άρα, άσ’ τους να ταλαιπωρούνται, γενικώς.
Αρκετά, όμως, με την πλάκα. Ας δεχθούμε ότι οι Ηρακλειώτες έχουν δίκιο όταν αναφέρονται σε «ταλαιπωρία πολιτών» για το θέμα του Εφετείου. Την έδρα της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Κρήτης γιατί παλεύουν, επί σειρά ετών, να την πάρουν στο Ηράκλειο; Για «να μην ταλαιπωρούνται οι καημένοι οι πολίτες»; Τα πεζοπόρα τμήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας γιατί τα «καπάρωσαν» στο Ηράκλειο; Για να συμβάλλουν στην κατάσβεση των πυρκαγιών στα κακοτράχαλα εδάφη της... πεδιάδας της Μεσαράς, την ώρα που το φαράγγι της Σαμαριάς, μία από τις σημαντικότερες περιοχές φυσικού κάλλους του πλανήτη, που από το 1981 έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO «Απόθεμα της Βιόσφαιρας», κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή;
Η απάντηση είναι μία και εύκολη. Στο Ηράκλειο, όπως και σε ορισμένες άλλες περιοχές της χώρας, βολεύτηκαν και καλομάθανε με το -εντελώς λανθασμένο- μοντέλο ανάπτυξης που προώθησαν όλες οι κυβερνήσεις, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Ένα μοντέλο, που ουσιαστικά προβλέπει τη δημιουργία μίας μικρής Αθήνας, ανά περιφέρεια, στην οποία θα συγκεντρωθούν τα πάντα. Ο υδροκεφαλισμός σε όλο του το μεγαλείο.
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής στην Κρήτη; Να «φυτοζωεί» το Λασίθι, που έχει την ευλογία, για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, αλλά κατάρα, για τα ελληνικά, να διαθέτει τρεις μεγάλες -σύμφωνα με τα δεδομένα της περιοχής- πόλεις, αντί για μία. Και το Ρέθυμνο να βυθίζεται όλο και περισσότερο στην αναπτυξιακή ανυποληψία. Δυστυχώς...
Αυτό είναι προφανές ότι κάποια στιγμή πρέπει ν’ αλλάξει. Ωστόσο, με τα μυαλά που κουβαλάνε οι περισσότεροι τοπικοί άρχοντες σε όλο το νησί οι προοπτικές είναι δυσοίωνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της νοοτροπίας «συγκρητισμού» η συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, το 2004, στην Παλιόχωρα για το χωροταξικό. Ποιο ήταν το θέμα που μονοπώλησε την κουβέντα; Το... Εφετείο. Κλήθηκαν, δηλαδή, οι τοπικοί μας άρχοντες να συζητήσουν για το σημαντικότερο αναπτυξιακό εργαλείο ενός τόπου, εξαιτίας της απουσίας του οποίου έχουν γίνει «εγκλήματα» μέχρι σήμερα, κι εκείνοι τσακώνονταν σαν τα κοκόρια για την έδρα του Εφετείου! Τόσο καλά! Αγνοώντας, μάλιστα, σχεδόν όλοι, το προφανές. Ότι στο χωροταξικό μπορεί να προβλεφθεί πού θα κατασκευαστούν δικαστήρια, αλλά όχι αν σε αυτά (στα κτήρια δηλαδή) θα στεγαστούν Πρωτοδικεία, Εφετεία κ.λπ. Και διηγώντας τα να κλαις...
Το θέμα του Εφετείου Κρήτης δίνει την ευκαιρία για νέες διεκδικήσεις. Όχι, όμως, για τον Βενιζέλο. Ούτε για την ιστορία των Χανίων. Ούτε για το ένδοξο παρελθόν. Ούτε για τους δικηγόρους. Ούτε μόνο για να μην υποβαθμιστεί η... υποβαθμισμένη δικαιοσύνη. Αλλά, κυρίως, για το σήμερα και το αύριο αυτού του τόπου. Για τα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Λασίθι, αλλά και για το ίδιο το Ηράκλειο, οι κάτοικοι του οποίου... μπορούν να ζήσουν με το Εφετείο στα Χανιά. Χωρίς να αισθάνονται -είμαι σίγουρος- καημένοι ή ταλαίπωροι, αν μία ή δύο φορές στη ζωή τους αναγκαστούν να ταξιδέψουν δυτικά για κάποια δικαστική τους υπόθεση.
Ας κοιτάξουμε λίγο μακρύτερα. Ας δούμε τι γίνεται σε άλλα κράτη, όπου η αποκέντρωση δεν αποτελεί ευχή, αλλά πραγματικότητα. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, η Lille είναι πρωτεύουσα περιφέρειας με 936.000 κατοίκους και το Εφετείο της περιοχής είναι στην πόλη Dovai, με περίπου 40.000 κατοίκους. Το Strasbourg είναι πρωτεύουσα περιφέρειας με 365.000 κατοίκους και το Εφετείο είναι στην πόλη Colmar με 50.000 κατοίκους. Η Marseille είναι πρωτεύουσα περιφέρειας με 1.071.000 κατοίκους και το Εφετείο είναι στο Aix-en-Provence με περίπου 100.000 κατοίκους. Όσο για τη Γερμανία; Το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν εδρεύει ούτε στο Βερολίνο, ούτε στο Μόναχο, αλλά στην Καρλσρούη.
Ψιλά γράμματα όλα τα παραπάνω για την εκάστοτε κυβέρνηση, που προχωρά ακάθεκτη στην ικανοποίηση συντεχνιακών συμφερόντων, ρουσφετιών, ανά την επικράτεια. Όπως η ίδρυση Εφετείων σε κάθε πόλη. Στο μέλλον, ενδεχομένως και σε κάθε κωμόπολη. Τόσο αντιλαμβάνεται, η εκάστοτε κυβέρνηση, τόσο πράττει...
Σημείωση: τα παραπάνω, με πολύ μικρές τροποποιήσεις, έγραφα, μεταξύ άλλων, στα «Χανιώτικα νέα», στα τέλη Μαρτίου 2008. Τα ξαναδημοσιεύω γιατί δυστυχώς -φαίνεται ότι- παραμένουν επίκαιρα. Ανεξαρτήτως κυβέρνησης!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου