Περί νηστείας...
Θρησκευτική «επιταγή» για εξαγνισμό και ψυχική ανάταση; Ευκαιρία για... αποτοξίνωση, χωρίς κίνδυνο για την υγεία μας, προκειμένου να κατεβάσουμε σε φυσιολογικά επίπεδα τις τιμές της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων; Προσωπικό στοίχημα για εγκράτεια; Τι είναι τελικά η νηστεία; Μήπως όλα τα παραπάνω μαζί;
Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία καλεί τους πιστούς να νηστέψουν τις 200 από τις 365 ημέρες του χρόνου! Παραείναι πολλές θα πουν κάποιοι και με το δίκιο τους. Ωστόσο, η Εκκλησία δεν επιβάλλει. Προτρέπει. Το ίδιο, μάλιστα, κάνουν και οι επιστήμονες. Η Εκκλησία για τη σωτηρία της ψυχής. Οι επιστήμονες για τη... σωτηρία του σώματος. Χριστιανική νηστεία και υγιεινή διατροφή είναι για τη μοντέρνα Ιατρική σχεδόν ταυτόσημες έννοιες. Και αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι.
Σε έρευνα που πραγματοποίησε πριν από μερικά χρόνια το Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, υπό τον καθηγητή Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής Αντώνη Καφάτο, με αντικείμενο τις διατροφικές συνήθειες στη Γυναικεία Ιερά Μονή Σαββαθιανών, τα αποτελέσματα, ήταν, όπως ο ίδιος είχε δηλώσει, «εντυπωσιακά και αναπάντεχα». Το εντυπωσιακό και αναπάντεχο ήταν ότι δεν βρέθηκαν ανεπάρκειες ή έλλειψη σε απαραίτητα συστατικά για τη διατροφή των γυναικών αυτών. Ο κ. Καφάτος, μιλώντας στην εφημερίδα «Αλλαγή» του Ηρακλείου, στις 4 Μαρτίου 1998, είχε επισημάνει:
«Ανακαλύψαμε χημικά το διαιτολόγιο των καλογριών, περιμένοντας να βρούμε διατροφικές ανεπάρκειες, λόγω της συνεχούς νηστείας. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης μάς προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη. Όλα τα θρεπτικά στοιχεία ήταν στο διαιτολόγιο των καλογριών στις συνιστώμενες διεθνώς ποσότητες, δηλαδή στις ποσότητες που καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες σε ενέργεια, βιταμίνες, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο κ.ά. Αυτό επιτυγχάνεται, παρ’ όλο που οι καλόγριες δεν τρώνε καθόλου κρέας και ψάρι (είχαν για παράδειγμα ως κύριο πιάτο καλαμάρια) και λάδι χρησιμοποιούν μόνο Σάββατο και Κυριακή».
Ο κ. Καφάτος είχε υπογραμμίσει ακόμη ότι «όλα τα συμπεράσματα επίπονων και μακροχρόνιων μελετών, οι οποίες έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά διεθνούς κύρους, αναφέρουν διαιτητικές οδηγίες που συμπίπτουν με αυτές που ορίζει και διδάσκει εδώ και αιώνες η Ορθόδοξη Χριστιανική Θρησκεία», σημειώνοντας, παράλληλα, ότι «οι Έλληνες, στην πλειονότητά τους, ακολουθούσαν επί δεκαετίες -και μακάρι να συνέχιζαν να τις ακολουθούν- τις νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας επί 180 - 200 περίπου ημέρες το χρόνο. Κατά τη διάρκεια αυτών των νηστειών δεν κατανάλωναν καθόλου γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, κρέας, ενώ ορισμένα θαλασσινά (ή και όλα) επιτρέπονταν».
Ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Χριστοφόρου, Πατέρας Βασίλειος Φραγκιαδάκης, μιλώντας παλαιότερα στον γράφοντα, είχε σημειώσει ότι «η νηστεία είναι μια αρχαία εντολή. Η πρώτη εντολή του Θεού προς τον άνθρωπο, που μέσα στον Παράδεισο λέει στον Αδάμ και την Εύα, απ’ όλα τα δέντρα να φάτε, μόνο απ’ αυτό το δέντρο της γνώσεως, του καλού και του κακού να μη φάτε. Επειδή δεν εσεβάστηκαν οι πρωτόπλαστοι αυτή την εντολή έχασαν τον Παράδεισο. Η Εκκλησία μας μάς λέει: Θέλετε να ξαναμπείτε στον Παράδεισο; Εφαρμόστε τη νηστεία».
Ο ίδιος παραδέχεται ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού είτε δεν επιθυμεί να νηστεύει, είτε δεν αποφασίζει να το πράξει, θεωρώντας τη νηστεία μία δύσκολη και επίπονη διαδικασία για τον οργανισμό. Όταν του ζητήσαμε να μας πει τι επιχείρημα θα χρησιμοποιούσε, προκειμένου να πείσει ένα νέο άνθρωπο να νηστέψει, σημείωσε:
Σε πολλούς λέω ότι αν δεν θέλετε να σώσετε την ψυχή σας, τουλάχιστον σώσετε τη ζωή σας. Σήμερα πολύς κόσμος πεθαίνει από την πολυφαγία. Η νηστεία σώζει ζωές. Αλλά θα του έλεγα, το πιο σημαντικό, ότι η ζωή που ανοίγεται μπροστά του δεν είναι μόνο χαρές και πανηγύρια. Έχει και πόνους και θλίψη. Η νηστεία σε βάζει σε αυτή τη δοκιμασία, να υποφέρεις ορισμένες δυσκολίες, για να μπορείς να τις αντιμετωπίσεις ευκολότερα. Και η ζωή έχει πολλές δοκιμασίες. Η Εκκλησία, με τη νηστεία, σου καλλιεργεί την αρετή της ανδρείας, σε κάνει πιο δυνατό, σε μαθαίνει να μπορείς να αντιμετωπίσεις μία δοκιμασία, μία πείνα».
Γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία προτρέπει το ποίμνιό της να νηστεύει; Ο Πατέρας Βασίλειας τονίζει ότι τροφές όπως το κρέας, τα αυγά, τα γαλακτομικά προϊόντα, το ψάρι «δίνουν μεγάλη ενέργεια στον οργανισμό. Με τη νηστεία, λοιπόν, θέλουμε, όχι να εξασθενήσει ο άνθρωπος, αλλά να καταφέρει να δαμάσει τα πάθη του. Αυτή την έννοια έχει η νηστεία. Να μας μάθει στην εγκράτεια. Όπως έχουμε τη δυνατότητα να φάμε, αλλά νηστεύουμε, κατά τον ίδιο τρόπο έχουμε τη δυνατότητα να θυμώσουμε, αλλά συγκρατούμε τον θυμό μας, έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε πλεονέκτες, αλλά δεν χρειάζεται να το κάνουμε. Η νηστεία σε μαθαίνει να βάλεις χαλινάρι στον εαυτό σου, για να γίνεις καλύτερος. Όταν έχεις ένα αυτοκίνητο χωρίς φρένα, όσο πολυτελές, όσο καλό και αν είναι, είναι άχρηστο. Έτσι και ο άνθρωπος, ο οποίος δεν μπορεί να βάλει φρένο στον εαυτό του, παύει να είναι άνθρωπος μετά. Γίνεται ένα θηρίο. Ο Χριστός αν και αναμάρτητος, χωρίς πάθη, νήστεψε σαράντα ημέρες για να μας παραδειγματίσει, ότι είναι απαραίτητη η νηστεία για εμάς τους ανθρώπους, που είμαστε γεμάτοι πάθη και αμαρτίες. Και ειδικά η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής έχει οριστεί από την Εκκλησία μας για τις αμαρτίες μας. Νηστεύουμε, λοιπόν, κατά μίμηση του Χριστού».
Τα παραπάνω σημειώναμε, μεταξύ άλλων, τον Φεβρουάριο του 2004 σε αφιέρωμα που δημοσιεύτηκε στα «Χ.Ν.» για τη νηστεία. Το ρεπορτάζ εκείνο είναι επίκαιρο, διαχρονικά, δεδομένου, συν τοις άλλοις ότι:
• η μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών στην Ελλάδα, και ειδικά στην Κρήτη, είναι, δυστυχώς, υπέρβαρα ή παχύσαρκα (κατέχουμε, μάλιστα, πανευρωπαϊκή πρωτιά).
• η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων ταλαιπωρείται από -λίγα ή πολλά- παραπανίσια κιλά, που προκαλούν σημαντικά προβλήματα υγείας.
Αν, λοιπόν, ορισμένοι δεν επιθυμούν να νηστεύσουν για θρησκευτικούς λόγους -από χθες μπήκαμε στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή- ας το κάνουν για λόγους υγείας. Νηστέψτε... κάνει καλό, ούτως ή άλλως...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου