ΑΠΟΨΗ

(Δημοσίευση στα «Χ.Ν.» στις 25 Φεβρουαρίου)

Ο δανεισμός είναι το πρόβλημα

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Την εποχή που... δένανε τους σκύλους με τα λουκάνικα, όχι πολλά χρόνια πριν, οι τράπεζες είχαν ανοίξει διάπλατα τις πόρτες τους για τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Στεγαστικά, επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια (διακοποδάνεια, εορτοδάνεια, δάνεια για το Πάσχα και τα Χριστούγεννα) δίδονταν καθημερινά και μάλιστα με αρκετή ευκολία. 
Ταυτόχρονα, οι πολίτες δέχονταν, κάθε τρεις και λίγο, τηλεφωνικές οχλήσεις από τράπεζες ή εταιρείες που συνεργάζονταν με πιστωτικά ιδρύματα για την έκδοση πιστωτικών καρτών (με υψηλά επιτόκια). “Πάρε κόσμε”...

Και πήρε ο κόσμος. Πήρε και ξαναπήρε και ξαναπήρε. Όχι όλοι, αλλά πολλοί. Άλλοι γιατί εκτίμησαν ότι με τα χαμηλά επιτόκια τούς δινόταν η ευκαιρία να επενδύσουν, να επιχειρήσουν, να κάνουν το όνειρο ενός σπιτιού πραγματικότητα και άλλοι για να κάνουν, λίγο - πολύ το... κέφι τους.

“Εχει ο Θεός”...

Εκείνη την περίοδο, όσοι -άσχετοι με το αντικείμενο- έριχναν μια ματιά, αραιά και πού, στις οικονομικές σελίδες των εφημερίδων διαπίστωναν ότι στον δανεισμό των νοικοκυριών υπάρχει ένας βασικός κανόνας: Ενα νοικοκυριό, για να μπορεί να τα βγάλει πέρα, δεν θα πρέπει να καταβάλλει πάνω από το 30% των μηνιαίων εισοδημάτων του σε δάνεια.

Τουτέστιν, αν ένα ζευγάρι παίρνει 2.000 μηνιαίως, το ανώτατο χρηματικό ποσό που θα πρέπει να δίνει για την πληρωμή δανείων και καρτών δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 600 ευρώ. Λιγότερα, δε, αν είναι υποχρεωμένο να πληρώνει και ενοίκιο.

Τηρήθηκε αυτός ο κανόνας; 
Σε πλείστες περιπτώσεις, όχι.

Σήμερα, πλέον, με τη δραματική αύξηση της ανεργίας και τη μείωση των μισθών, από 15% έως και 50%, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι όσοι χρεώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, είτε ζυγίζοντας τις δυνάμεις τους είτε όχι, βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση. 
Η ευθύνη ανήκει στους πολίτες, ειδικά στους... “έχει ο Θεός”, οι οποίοι δεν δικαιούνται να λένε σήμερα ότι... δεν ήξεραν, δεν γνώριζαν, αγνοούσαν! Ανήκει, όμως, και στις τράπεζες, που δάνειζαν και ανθρώπους, οι οποίοι δεν πληρούσαν τις πρϋποθέσεις.

Σε κάθε περίπτωση, ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας αντιμετωπίζει ένα σαφές, ξεκάθαρο πρόβλημα, το οποίο επιτείνεται από τη συνεχιζόμενη, για έκτη χρονιά, ύφεση και τα κυβερνητικά μέτρα.

Με αυτούς τους πολίτες τι θα γίνει; 
Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό.

Ανάλογο ερώτημα τέθηκε στην Ισλανδία, όπου οι τράπεζες, οι οποίες ελέγχονται εν μέρει από το κράτος, διέγραψαν, τελικά, δάνεια των νοικοκυριών που αντιστοιχούν στο 13% του ΑΕΠ της χώρας, μειώνοντας το βάρος χρέους για περισσότερο από το ένα τέταρτο του πληθυσμού της. 
Η συγκεκριμένη χώρα, που βρέθηκε επίσης στο μάτι του κυκλώνα, για διαφορετικούς, όμως, λόγους απ’ αυτούς που δοκιμάζεται η Ελλάδα, καταφέρνει και πάλι, αργά αλλά σταθερά, να σταθεί στα πόδια της, διότι, όπως επισημαίνουν ειδικοί αναλυτές, η προσέγγιση της Ισλανδίας για την αντιμετώπιση της κατάρρευσης ήταν να θέτει κάθε φορά τις ανάγκες του πληθυσμού της επάνω από εκείνες των αγορών!

Αποτέλεσμα;

Ο οίκος Fitch αναβάθμισε πριν από λίγες ημέρες το αξιόχρεο της Ισλανδίας σε διαβαθμισμένο επίπεδο με σταθερή προοπτική και δήλωσε ότι «ήταν επιτυχημένη η ανορθόδοξη πολιτική της για την αντιμετώπιση της κρίσης»!