ΑΠΟΨΗ

Ο κακός μας ο καιρός...

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Τα Νεώρια είναι ένα εξαιρετικό μνημειακό συγκρότημα, που προσφέρει εκπληκτικές δυνατότητες πολιτιστικής “μεταμόρφωσης” του παλιού λιμανιού και της πόλης των Χανίων γενικότερα.

Ωστόσο, οι δυνατότητες αυτές δεν έχουν αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα. Τα νεώρια -πλην δύο εξ αυτών που έχουν αποκατασταθεί (Μεγάλο Αρσενάλι και ένα από τα τρία Νεώρια του Μόρο- παραμένουν επί δεκαετίες “πληγωμένα” από τον χρόνο και τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, παρά το γεγονός ότι, κατά καιρούς, διατέθηκαν σημαντικά κονδύλια για την εκπόνηση μελετών αποκατάστασης.

Συγκεκριμένα:

• Το 1977 από τη Νομαρχία Χανίων: «Αποκατάσταση των Νεωρίων και δημιουργία Πολιτιστικού Κέντρου». Η μελέτη δεν υλοποιήθηκε.

• Το 1980 από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος/Τμήμα Δυτικής Κρήτης: «Προκαταρκτική έκθεση για την επισκευή συντήρηση και χρήση των Νεωρίων». Δεν ακολούθησε όμως καμία ενέργεια.

• Το 1982 από το τότε Υπουργείο Συντονισμού: «Αποκατάσταση για πολιτιστικές και εμπορικές χρήσεις των Νεωρίων». Η μελέτη δεν υλοποιήθηκε.

• Το 1983 από τη Νομαρχία Χανίων: «Προκαταρκτική μελέτη για την Ιχθυόσκαλα Χανίων» από την οποία προκύπτει ότι για τα Νεώρια είναι προτιμότερη η πολιτιστική χρήση. Η μελέτη δεν υλοποιήθηκε.

• Το 1985 από την UNESCO, με βασικό αρχιτέκτονα τον διεθνούς φήμης Renzo Piano, πρέσβη σήμερα Καλής Θέλησης της Unesco: «Αποκατάσταση των Νεωρίων για τη στέγαση πολιτιστικών δραστηριοτήτων». Η μελέτη δεν υλοποιήθηκε.

• Το 1990 από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο: Φωτογραμμετρική αποτύπωση του συνόλου των Νεωρίων. Η μελέτη παρέμεινε σε αυτή τη φάση.

• Το 2002 από το Γραφείο Προγραμματικής Σύμβασης Παλιάς Πόλης Χανίων πραγματοποιήθηκε η μελέτη «Ενετικά Νεώρια Χανίων, προσέγγιση σύγχρονης χρήσης».

• Παράλληλα, η 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έχει ασχοληθεί επί σειρά ετών με την εκπόνηση προμελετών για το συγκεκριμένο μνημείο.

Αποτέλεσμα μέχρι σήμερα; Ουδένα. Μετά, μάλιστα, τον σεισμό της 8ης Ιανουαρίου 2006, ακόμη και αυτά τα δύο από τα επτά Νεώρια που χρησιμοποιούνταν -ενδεχομένως καθ' υπέρβαση- για πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις παραμένουν κλειστά.

Έχει νόημα η αναζήτηση ευθυνών; Έχει νόημα να θυμηθούμε τους υπουργούς Πολιτισμού, τους τοπικούς βουλευτές, τους νομάρχες, τους δημάρχους, που πέρασαν και... δεν ακούμπησαν; Ενδεχομένως.

Εκείνο, όμως, που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να υπάρξει επιτέλους σε τούτη τη χώρα και σε τούτο το νησί, προγραμματισμός και ιεράρχηση προτεραιοτήτων προκειμένου οι πιστώσεις που κατά καιρούς δίδονται να μην καταλήγουν στη διαχρονικά μεγάλη “μαύρη τρύπα”...