ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΒΕΝΖΙΝΟΠΩΛΩΝ ΚΡΗΤΗΣ
Τα καρτέλ εν δράσει...

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Μονοπωλιακές συνθήκες δημιουργούνται στην αγορά των καυσίμων στην Ελλάδα, με τις εξαγορές των πρατηρίων και των εγκαταστάσεων της BP και της Shell, από τα ΕΛΠΕ και τη Motor Oil αντίστοιχα. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με την ύπαρξη καρτέλ στην Κρήτη, αλλά και τη μη λήψη ουσιαστικών μέτρων συγκράτησης των τιμών από την Πολιτεία (όπως η προτεινόμενη επιβολή πλαφόν σε όλα τα επίπεδα επεξεργασίας και πώλησης των καυσίμων), αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω αυξήσεις το επόμενο διάστημα, όπως τόνισε, μιλώντας στα «Χ.Ν.», ο πρόεδρος της Ένωσης Βενζινοπωλών Νομού Χανίων, Βαγγέλης Κώτσος, ο οποίος έκανε λόγο για «πολύ μεγάλο σκάνδαλο».
Στην Κρήτη, όπως έχουν καταγγείλει εγγράφως στο Υπουργείο Ανάπτυξης και οι πρατηριούχοι του νησιού, «ζούμε τη θλιβερή πραγματικότητα να διαμορφώνεται η τιμή πώλησης των υγρών καυσίμων σε τιμές πολύ ψηλότερες και αδικαιολόγητες σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Συγκεκριμένα, η μέση τιμή πώλησης της βενζίνης στην Κρήτη είναι περίπου 10 λεπτά του ευρώ υψηλότερη σε σχέση με τη μέση τιμή πώλησης της βενζίνης στο σύνολο της χώρας. Αν μάλιστα συγκρίνει κανείς τη μέση τιμή πώλησης της βενζίνης στην Κρήτη με τη μέση τιμή πώλησης της βενζίνης στους Νομούς με τις φθηνότερες τιμές, θα διαπιστώσει ότι η διαφορά ξεπερνάει ακόμα και τα 20 λεπτά»!
Οι καταγγελίες των πρατηριούχων είχαν οδηγήσει τον προηγούμενο υπουργό Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη -με επιστολή του προς τον πρώην πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Σπύρο Ζησιμόπουλο- να ζητήσει τη διεξαγωγή έρευνας σε βάθος, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Είχαν προηγηθεί δύο συναντήσεις των τεσσάρων Ενώσεων Βενζινοπωλών του νησιού και εκπροσώπων των εταιρειών πετρελαιοειδών, με τον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Ανάπτυξης, Κώστα Μουσουρούλη, στον οποίο οι πρατηριούχοι είχαν επισημάνει αναλυτικά τα υφιστάμενα προβλήματα, ζητώντας τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων, προκειμένου οι τιμές των καυσίμων να μην είναι αρκετά ακριβότερες στην Κρήτη, συγκριτικά με άλλες περιοχές της χώρας. Από τις συναντήσεις αυτές «έλαμψαν διά της απουσίας τους» οι εκπρόσωποι των διυλιστηρίων.

ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ

Το πόρισμα της έρευνας για την αγορά των καυσίμων στην Κρήτη αναμένεται να ανακοινωθεί αύριο, Τρίτη, ή μεθαύριο, Τετάρτη, όπως γνωστοποίησε, μιλώντας στα «Χ.Ν.», ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Δημήτρης Κυριτσάκης.
Ο κ. Κυριτσάκης δεν θέλησε, για ευνόητους λόγους, να αποκαλύψει ορισμένα, έστω, από τα στοιχεία του πορίσματος, επισημαίνοντας, απλά, ότι «θα ληφθεί κάθε μέτρο για να προστατευτεί, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ο καταναλωτής, αλλά και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς».

Ο Β. ΚΩΤΣΟΣ

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ένωσης Βενζινοπωλών Νομού Χανίων, Βαγγέλης Κώτσος, μιλώντας στα «Χ.Ν.», επισήμανε ότι η έκδοση του πορίσματος έχει καθυστερήσει, αφού «αναμενόταν στα τέλη Σεπτεμβρίου».
Παράλληλα, εμφανίστηκε απαισιόδοξος αναφορικά με την πορεία των τιμών των καυσίμων στην Κρήτη, λέγοντας ότι «μάλλον θα χειροτερέψει αυτή η κατάσταση. Το λέω αυτό», όπως εξήγησε, «γιατί η μέχρι χθες πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης, ενώ δημόσια έλεγε ότι πρέπει να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, στην ουσία και στην πράξη είχε άλλο δρόμο και στόχο, δηλαδή να περιορίσει τον ανταγωνισμό και να λιγοστέψουν οι παίκτες σε όλα τα επίπεδα. Και αυτό το πετυχαίνει, όπως βλέπουμε τον τελευταίο καιρό, με τη φυγή εταιρειών και το κλείσιμο εταιρειών. Δηλαδή, τη φυγή, διότι περί αυτού πρόκειται, των δύο πολυεθνικών εταιρειών που είχαν απομείνει (BP, Shell). Υποχρέωσαν τις εταιρείες να φύγουν, όπως υποχρεώνουν, λόγω του ανταγωνισμού, κάποιες μικρές να κλείσουν και βλέπουμε ότι η κατεύθυνση είναι να πάει σε δύο ομίλους όλη η πετρελαϊκή αγορά στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει καθετοποίηση της αγοράς, γιατί αυτοί οι δύο όμιλοι έχουν και τη διύλιση και την εμπορία και τη λιανική πώληση. Στην Κρήτη, για παράδειγμα, το 90% της αγοράς θα περιέλθει σε δύο ομίλους. Αυτό αυτόματα σημαίνει ότι θα δούμε πολύ υψηλότερες τιμές από αυτές που βλέπουμε σήμερα», υπογράμμισε ο κ. Κώτσος.
Ο ίδιος τόνισε ότι οι πρατηριούχοι θεωρούν ότι «έχει διαδραματιστεί ένα πολύ μεγάλο σκάνδαλο στην πετρελαϊκή αγορά. Την ώρα που ο κόσμος ασχολούνταν με το Βατοπέδι και με τη Siemens, βρισκόταν σε εξέλιξη ένα άλλο μεγάλο σκάνδαλο, χωρίς να ακούγεται και χωρίς να συζητείται από κανένα. Δεν είναι δυνατόν να κατευθύνεται η αγορά σε περιορισμό του ανταγωνισμού -κι εδώ υπάρχει θέμα δεσπόζουσας θέσης, είναι κάτι που οι αρμόδιες Αρχές πρέπει να το δουν, πριν δώσουν τη συγκατάθεσή τους γι' αυτές τις αγοραπωλησίες- διότι δημιουργούνται μονοπώλια».
Ο κ. Κώτσος σημείωσε ότι «είμαστε σε θέση αναμονής για να δούμε τα χαρακτηριστικά της νέας κυβέρνησης. Ελπίζουμε ότι αυτά που έχει εξαγγείλει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ο Γιώργος Παπανδρέου θα γίνουν πράξη. Και θέλω να τονίσω ότι η πετρελαϊκή αγορά είναι ένα σημαντικό κομμάτι, το σημαντικότερο, ίσως, όλων, διότι είναι αυτό που παρασύρει τα πάντα. Παρασύρει τις τιμές (ακρίβεια), τον πληθωρισμό και κατά συνέπεια τα επιτόκια, δηλαδή βλέπουμε ότι είναι ένα ζήτημα για το οποίο η νέα κυβέρνηση πρέπει να λάβει μέτρα, αν θέλει να πολεμήσει την ακρίβεια. Έχουμε προτάσεις, έχουμε καλή διάθεση, θέλουμε να το δούμε αυτό και από τη νέα ηγεσία», κατέληξε ο κ. Κώτσος.

Οι πρατηριούχοι
για τα καρτέλ
στην Κρήτη

Σε κοινό τους υπόμνημα προς τον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Ανάπτυξης, Κώστα Μουσουρούλη οι Ενώσεις Βενζινοπωλών Νομών Χανίων, Ρεθύμνου και Λασιθίου και ο Σύνδεσμος Πωλητών Πετρελαιοειδών Νομού Ηρακλείου τόνιζαν, πριν από λίγους μήνες, ότι «ο ανταγωνισμός στην αγορά πώλησης καυσίμων, ιδιαίτερα στην Κρήτη, μόνο υγιώς δεν λειτουργεί, αφού τα ολιγοπώλια στα διυλιστήρια και στις εταιρείες έχουν επιτρέψει τη δημιουργία καρτέλ, τα οποία πωλώντας τα καύσιμα σε αδικαιολόγητα υψηλές τιμές, κερδοσκοπούν σε βάρος των καταναλωτών και των πρατηριούχων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα κέρδη που αποκομίζουν οι εταιρείες διύλισης και χονδρικής πώλησης καυσίμων από την πώληση καυσίμων στους τέσσερις νομούς της Κρήτης, είναι πενταπλάσια έως και εξαπλάσια απο τα κέρδη που αποκομίζουμε εμείς οι πρατηριούχοι από το λιανικό εμπόριο. Αυτό το φαινόμενο είναι πρωτοφανές και εντελώς αντίθετο με τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού και από μόνο του αρκεί για να καταδείξει τις δυσλειτουργίες αναφορικά με το εμπόριο καυσίμων στο νησί μας».
Οι πρατηριούχοι ζητούσαν και εξακολουθούν να ζητούν τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υφιστάμενη κατάσταση, τονίζοντας ότι «δεν επιτρέπεται η Πολιτεία να παραμένει απαθής απέναντι στα κερδοσκοπικά παιχνίδια, αφήνοντας ανεξέλεγκτα τα καρτέλ να λυμαίνονται το εισόδημα των ελλήνων πολιτών».
Τα μέτρα που προτείνουν οι πρατηριούχοι της Κρήτης είναι τα εξής:
• η επιβολή πλαφόν ως προς την ανώτατη επιτρεπόμενη τιμή πώλησης καυσίμων, που όμως θα έχει αποτελέσματα μόνο αν επιβληθεί σε όλους τους παράγοντες της αγοράς καυσίμων, δηλαδή στα διυλιστήρια, τις εταιρείες χονδρικού εμπορίου και τα πρατήρια λιανικής πώλησης,
• η επιβολή πλαφόν να μην είναι περιστασιακή, αλλά να έχει μια διαρκή ισχύ.
• απαγόρευση μεταβολής των τιμών πώλησης υγρών καυσίμων εάν δε έχει παρέλθει προθεσμία τουλάχιστον 15 - 20 ημερών από την προηγούμενη μεταβολή.
Οι πρατηριούχοι του νησιού εξηγούν ότι η θέσπιση του μέτρου της επιβολής πλαφόν στις τιμές των καυσίμων «θα πρέπει να γίνει με σωστό τρόπο, ώστε να έχει αποτελέσματα». Και αυτό θα γίνει, όπως σημειώνουν, «μόνο εάν έχει μια διαρκή ισχύ και μόνο εάν επιβληθεί σε όλα τα επίπεδα της επεξεργασίας και πώλησης καυσίμων. Εάν δεν υποχρεωθούν πρώτα απ' όλους τα διυλιστήρια και οι χονδρέμποροι να συγκρατήσουν τις τιμές πώλησης σε λογικά επίπεδα, τότε κι εμείς οι πρατηριούχοι δεν θα έχουμε καμία δυνατότητα συγκράτησης των τιμών. Για τον λόγο αυτό, εξάλλου, απέτυχε παταγωδώς και η επιβολή πλαφόν, όπως εφαρμόστηκε τον Αύγουστο του 2008. Επειδή το πλαφόν επιβλήθηκε μόνο στους πρατηριούχους και αφορούσε την τιμή λιανικής πώλησης καυσίμων, γεγονός το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να εξακολουθούν να πωλούνται τα καύσιμα από τα διυλιστήρια και τους χονδρέμπορους σε υψηλότατες τιμές, με συνέπεια τελικά εμείς, οι πρατηριούχοι, να μην καταφέρνουμε να καλύψουμε ούτε τα λειτουργικά μας έξοδα».

Οι εξαγορές
BP και Shell

Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγο διάστημα τα Ελληνικά Πετρέλαια προχώρησαν σε εξαγορά έναντι 359 εκατ. ευρώ, των 1.200 πρατηρίων της BP, (διαθέτει μερίδιο αγοράς της τάξεως του 15%), αποθηκευτικών εγκαταστάσεων 170.000 κυβικών μέτρων, καθώς και του τομέα των εμπορικών και βιομηχανικών πελατών της κορυφαίας πολυεθνικής, η οποία περιορίζει τις δραστηριότητές της στα καύσιμα αεροπορίας, στα λιπαντικά και στον τομέα ηλιακής ενέργειας. Η ολοκλήρωση της συμφωνίας αναμένεται να γίνει έως το τέλος του 2009, καθώς τελεί υπό την έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και προβλέπει τίμημα 359 εκατ. που συμπεριλαμβάνει και την ανάληψη καθαρού δανεισμού και άλλων υποχρεώσεων ύψους 40 εκατομμυρίων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις υποχρεώσεις της εταιρείας που αναλαμβάνουν τα ΕΛΠΕ δεν περιλαμβάνεται το πρόστιμο ύψους περίπου 30 εκατ. ευρώ που επέβαλε πρόσφατα στην BP η Επιτροπή Ανταγωνισμού και για το οποίο η εταιρεία έχει προσφύγει στη δικαιοσύνη. Σημειώνεται ότι η συμφωνία προβλέπει μεταβατική περίοδο έως και δύο ετών για τη διαχείριση του δικτύου και των σημάτων της BP. Αυτό σημαίνει ότι η αλλαγή των σημάτων στα πρατήρια της BP και η μετατροπή σε ΕΚΟ που είναι και το εμπορικό σήμα των ΕΛΠΕ θα γίνει σταδιακά και, όπως ανέφεραν πρόσφατα κύκλοι της αγοράς, αυτό θα σημάνει και μείωση της τάξεως του 25-30% του δικτύου, δεδομένου ότι θα ακολουθηθεί διαδικασία αξιολόγησης των σημείων πώλησης, αλλά και διαπραγμάτευσης με τους πρατηριούχους.
Πάντως, με την εξαγορά τα ΕΛΠΕ καθίστανται κυρίαρχη εταιρεία στην αγορά, δεδομένου ότι σήμερα ελέγχουν μέσω της ΕΚΟ το 17%, ενώ η BP ελέγχει περίπου το 15%, με τρίτη τη Shell, η οποία ελέγχει το 13% μέσω των περίπου 700 πρατηρίων εκ των οποίων τα 215 ιδιόκτητα.
Λίγες ημέρες αργότερα, πέρασε στον έλεγχο της Motor Oil όλο το δίκτυο των πρατηρίων καυσίμων της Shell, έναντι τιμήματος 219,1 εκ. ευρώ. Η συμφωνία προβλέπει ότι η Motor Oil εξαγοράζει από τη «Shell Overseas Holding LTD»:
• τη διακίνηση και εμπορία καυσίμων μέσω του δικτύου των 700 περίπου πρατηρίων καυσίμων που φέρουν το σήμα της.
• τις συνοδευτικές ιδιόκτητες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις καυσίμων συνολικής χωρητικότητας 137.000 κ.μ. (Καλοχώρι, Αμφιλοχία, Πέραμα, Χανιά, Αλεξανδρούπολη, Ρόδος).
• την ανάμιξη και παρασκευή λιπαντικών στις εγκαταστάσεις στο Πέραμα.
• την αποθήκευση και διανομή χημικών.
• το 49% της εμπορίας αεροπορικών καυσίμων.

Αναδημοσίευση από τα «Χανιώτικα νέα».