ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Οι υποψήφιοι

δήμαρχοι... 

μαθητές!

Οι... σχέσεις

Αρχοντάκη,

Βάμβουκα,

Βιρβιδάκη,

Παπαντωνάκη

και Σκουλάκη 

με το διάβασμα

και τα κορίτσια,

οι σκανταλιές

και οι τιμωρίες,

οι θύμησες των

καλών και των

άσχημων στιγμών

των σχολικών

χρόνων

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Μπορείτε να φανταστείτε τον Γρηγόρη Αρχοντάκη και τον Τάσο Βάμβουκα να φλερτάρουν κάθε -ελκυστικό στα μάτια τους- θηλυκό; Τον Κυριάκο Βιρβιδάκη να πετά «μπαρουτάκια» σε σχολική αίθουσα; Τον Νίκο Παπαντωνάκη να συγκρούεται έντονα, να παίζει ακόμα και ξύλο; Τον Μανώλη Σκουλάκη ντροπαλό και συνεσταλμένο;

Και όμως! Υπήρξαν κι εκείνες οι εποχές! Εποχές μαθητικών χρόνων. Στο Δημοτικό Σχολείο, στο Γυμνάσιο, στο Λύκειο και αργότερα στο Πανεπιστήμιο.

Για εκείνες τις εποχές, που έχουν μείνει -για διάφορους λόγους- ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη τους, μίλησαν στις «Διαδρομές» των «Χανιώτικων νέων» οι πέντε υποψήφιοι δήμαρχοι Χανίων, αποκαλύπτοντας άγνωστες -στο ευρύ κοινό- πτυχές της προσωπικής τους ζωής. 

Και οι πέντε απάντησαν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις για τα μαθητικά χρόνια, τις διαολιές και τις τιμωρίες από τους δασκάλους, τη σχέση τους με το... διάβασμα, αλλά και τις σχέσεις τους με τα κορίτσια, τα αγαπημένα, αλλά και τα χειρότερά τους μαθήματα. Θυμήθηκαν ιστορίες, άλλοτε συγκινητικές, άλλοτε χιουμοριστικές και αναπόλησαν στιγμές εκείνης της εποχής, μιας άλλης, εντελώς διαφορετικής, εποχής. 

Αξιοσημείωτο; Ίσως όχι, αλλά το επισημαίνουμε: ουδείς εκ των πέντε, όταν τον ρωτούσαν, ως πιτσιρικά, τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει απαντούσε: πολιτικός. Στην πορεία, βέβαια, άλλαξαν πολλά. Έτσι, άλλωστε, γίνεται συνήθως...

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΡΧΟΝΤΑΚΗΣ:

"Όλοι στην παρέα 

ήμασταν... λαγωνικά"

Ευχάριστες είναι οι αναμνήσεις του Γρηγόρη Αρχοντάκη από την περίοδο των μαθητικών χρόνων. «Το σπίτι που μεγάλωσα ήταν και παραμένει στην πλατεία Δικαστηρίων. Πήγα, λοιπόν, στο 4ο Δημοτικό Σχολείο, στην οδό Κοραή. Οι δασκάλες μου ήταν η Αργυρώ η Σμυρλάκη, εξαιρετική, στην Α' και στη Β' Δημοτικού και από τη Γ' έως τη Στ' τάξη ήταν η Φανή η Νικηφοράκη, η μαμά του Στέλιου Νικηφοράκη. Εξαιρετική δασκάλα, επίσης».

Ο κ. Αρχοντάκης θυμάται ότι «ήμουν μέτριος μαθητής. Πάντα μου έλεγε η Φανή: "Γρηγόρη είσαι γερό μυαλό, αλλά δεν διαβάζεις". Τα μαθητικά μου χρόνια στο Δημοτικό ήταν πάρα πολύ ωραία. Οι φιλίες οι τότε παραμένουν και τώρα. Πιθανόν επειδή οι φιλίες οι τότε δεν είχαν την ιδιοτελεία που ενδεχομένως έχουν οι σχέσεις που δημιουργούνται όσο μεγαλώνει κάποιος. Ήταν πιο αγνές. Βρίσκομαι συχνά με τους φίλους και από το Δημοτικό και από το Γυμνάσιο και γενικά ήταν μια πολύ ωραία περίοδος της ζωής μου. Τις δασκάλες μου τις βλέπω και τώρα και τη μία και την άλλη. Ειδικά τη Φανή, που μου τηλεφωνεί συχνά».

ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ

Ακολούθως, «πήγα στο 1ο Γυμνάσιο Αρρένων, δίπλα στη Δημοτική Αγορά. Πολύ ωραία κι εκεί, εξαιρετικές φιλίες. Ήμουν από τα άτακτα παιδιά, από τα πολύ ζωηρά παιδιά. Μέτριος μαθητής. Διάβαζα ελάχιστα. Λίγο - πολύ τα ίδια μου έλεγαν και οι καθηγητές μου εκεί: "Γερό μυαλό, αλλά δεν διαβάζεις Γρηγόρη". Στο Λύκειο, 1η Λυκείου, συνέβη το εξής: ήταν η πρώτη χρονιά που έγιναν μικτά τα σχολεία. Έως τότε υπήρχε ένα μικτό και μετά, υποχρεωτικά από τη νομοθεσία, όταν πήγα στην 1η Λυκείου, τα σχόλεια έγιναν όλα μικτά. Τότε, λοιπόν, επιλέξαμε μαζί με ένα καλό μου φίλο και κουμπάρο μου, σήμερα, τον Κώστα τον Καλογερή, να πάμε σ' ένα μικτό σχολείο, που πριν ήταν Θηλέων, άρα η ποσόστωση μεταξύ αγοριών και κοριτσιών ήταν συντριπτική υπέρ των κοριτσιών. Και λέγαμε τι ωραία που θα περάσουμε. Πήγαμε, λοιπόν, στο 3ο Λύκειο, στην οδό Κοραή. Τα πράγματα, ωστόσο, ήταν αρκετά δύσκολα, γιατί οι καθηγητές είχαν μάθει σε μία νοοτροπία πιο αυστηρή, επειδή είχαν κορίτσια όλα αυτά τα χρόνια και η αλήθεια είναι ότι δεν μας "βγήκε" το σχέδιο. Δεν είχαμε την άπλα μας να κάνουμε τις διαολιές μας. Τελείωσε η Α' Λυκείου. Στη Β' Λυκείου ξεκίνησα πάλι στο ίδιο σχολείο, όμως όταν ένας καθηγητής μού έδωσε ένα χαστούκι βρήκα την αφορμή, επειδή, όπως είπα, τα πράγματα δεν ήταν όπως τα περίμενα, και ξαναγύρισα στο 1ο Λύκειο, όπου βρήκα την ηρεμία μου και τελείωσα το σχολείο».

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Στη συνέχεια, «έδωσα πανελλήνιες εξετάσεις. Δεν πήγα άσχημα, δηλαδή είχα ένα μέρο όρο γύρω στο 15, 15 και μισό, κάπου εκεί έγραψα. Βέβαια, για τη Φαρμακευτική οι απαιτήσεις ήταν πολύ πιο ψηλές. Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα ιδιαίτερη όρεξη να σπουδάσω Φαρμακευτική και αυτό διότι θεωρούσα τότε ότι θα έπρεπε να ασχοληθώ με τα οικονομικά, διότι είχα πάντα μία άνεση με τα νούμερα, μου άρεσε το επιχειρείν και έτσι οι επιλογές μου ήταν κυρίως προς αυτή την κατεύθυνση. Επειδή, όμως, ο πατέρας μου επιιθυμούσε πάρα πολύ να γίνω φαρμακοποιός για να συνεχιστεί η οικογενειακή παράδοση -κάτι που δεν με "χάλαγε", βέβαια, αλλά προτιμούσα το άλλο- κι επειδή του μακαρίτη του πατέρα μου του είχα μια φοβερή αδυναμία, δεν μπορούσα να του χαλάσω το χατήρι. Έτσι, τελειώνοντας το Λύκειο, πήγα στην Ιταλία, το καλοκαίρι του 1983, για να μάθω τη γλώσσα, να γραφτώ στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι τον Σεπτέμβρη και να σπουδάσω Φαρμακευτική. Πήγα ολομόναχος. Ήμουν σκληρός, δεν ήμουν κακομαθημένος, αν και η οικογένειά μου ήταν σχετικά ευκατάστατη. Δεν ήμουν, δηλαδή, παιδί του μπαμπά ή της μαμάς. Πήγα, λοιπόν, εντελώς μόνος. Δεν ήξερα κανέναν. Κάθισα όλο το καλοκαίρι, έμαθα τη γλώσσα, προσαρμόστηκα και πήγα πολύ καλά. Ήμουν πολύ καλός φοιτητής, ήθελα να τελειώσω γρήγορα γιατί ο πατέρας μου είχε προβλήματα υγείας και είχα, έτσι, μια αγωνία να τελειώσω και να τον προλάβω. Τελείωσα αμέσως, στα τεσσεράμισι χρόνια και πήρα και με καλό βαθμό το πτυχίο». 

ΣΚΑΝΤΑΛΙΕΣ

Ζωηρός, λοιπόν. Οι διαολιές πολλές. Μας εκμυστηρεύεται μία εξ αυτών. «Όταν πήγαινα στο 1ο Λύκειο, ξέραμε ότι την πρώτη ώρα θα είχαμε διαγώνισμα. Πήγε, λοιπόν, η παρέα μου και αγόρασε τρία λουκέτα, τα οποία έβαλε στις εξωτερικές πόρτες του σχολείου προκειμένου να χάσουμε την πρώτη ώρα. Τα βάλαμε, έγινε καθυστέρηση, ανοίξανε τις πόρτες, βέβαια, μετά, αλλά χάσαμε την πρώτη ώρα και γλυτώσαμε το διαγώνισμα. Ήμασταν πάρα πολύ άτακτοι».

Παρόλα αυτά, «δεν είχα "φάει" ποτέ αποβολή. Το ξύλο το προλάβαμε στο Δημοτικό. Έπεφτε ξύλο. Στο Δημοτικό η Φανή είχε βέργες και μάλιστα όταν την έσπαγε παράγγελνε στον συμμαθητή μου τον Κωστή τον Νταντινάκη, που ο πατέρας του ήταν επιπλοποιός, το επόμενο "μοντέλο" και του έλεγε και πώς να είναι. Ακόμα και στο Γυμνάσιο έπεφτε καμιά σφαλιάρα, πού και πού», αναφέρει γελώντας ο κ. Αρχοντάκης.

Παραδέχεται ότι την περίοδο των μαθητικών χρόνων δεν είχε ξεκαθαρίσει στο μυαλό του τι ήθελε να γίνει όταν μεγάλωσει. «Πιστεύω ότι στο Γυμνάσιο έμπαινε στο μυαλό μου το επιχειρείν, τα οικονομικά, κ.λπ. Στο Δημοτικό λέγαμε ό,τι έλεγαν όλοι: πυροσβέστης, αστροναύτης, κ.λπ. Τα γνωστά. Ποτέ, όμως, δεν είπα φαρμακοποιός ή πολιτικός ή δήμαρχος ή νομάρχης».

Αγαπημένο του μάθημα «ήταν πάντα η αριθμητική. Οι Θετικές Επιστήμες. Και από τα χειρότερά μου μαθήματα ήταν τα Αρχαία και η Ιστορία, παρόλο, βέβαια, που για την Ιστορία πιστεύω ότι είναι ένα απαραίτητο μάθημα και αυτό λέω και στα παιδιά μου».

ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Όσο για τις σχέσεις με τα κορίτσια; «Όλοι στην παρέα ήμασταν "λαγωνικά". "Κυνηγούσαμε" τα κορίτσια στον δρόμο, στα πάρτυ, για να "τα φτιάξουμε", όπως λέγαμε. Όλα αυτά τα πράγματα ήταν μονίμως στο μυαλό μας, κάτι που δεν ξέρω αν ισχύει σήμερα με τα παιδιά των 14 και 15 ετών. Δεν ξέρω αν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα. Ελπίζω να είναι. Πάντως τότε όλη η παρέα ήταν μονίμως "στην τσίτα". "Ποια είναι αυτή η συμμαθήτρια", "να της την πέσουμε", "να τα φτιάξουμε", "να πάμε στο πάρτυ" και όλες αυτές τις ιστορίες»... 

ΤΑΣΟΣ ΒΑΜΒΟΥΚΑΣ:

"Ηταν πολύ μέσα 

στο μυαλό μας 

τα κορίτσια"

«Έχω πάρα πολύ ωραίες αναμνήσεις και από το Δημοτικό και από το Γυμνάσιο. Τότε δεν υπήρχε Λύκειο, ήταν ενιαίο το Γυμνάσιο», μας λέει ο κ. Τάσος Βάμβουκας. Προσθέτει, ωστόσο, ότι «στην Ε' Δημοτικού είχαμε την επιβολή της δικτατορίας και η αλήθεια είναι ότι αυτό γενικά επηρέαζε ορισμένα πράγματα αρνητικά. Και το κλίμα και το κέφι των ανθρώπων. Αυτό διατηρήθηκε μέχρι την Δ' τάξη του Γυμνασίου. Τα τελευταία χρόνια της χούντας είχαμε μία σαφή αντιδικτατορική τοποθέτηση ως μαθητές. Αυτό επηρέασε και τη μετέπειτα πορεία τη δική μου, αλλά και της παρέας μου. Είχαμε ασχοληθεί ακροθιγώς με τον συνδικαλισμό στις τάξεις μας, τα πρώτα χρόνια μετά τη χούντα, ήμουν συνδικαλιστής και από την πολύ στενή μου παρέα είχε ξεκινήσει η ιδέα της Μαθητικής Εβδομάδας, που έγινε θεσμός στα Χανιά και μετά έγινε θεσμός σε όλη τη χώρα και νομίζω ότι σταμάτησε να γίνεται σε κάποιες πόλεις πριν από μερικά χρόνια. Ήταν μια δραστηριότητα πολιτιστική, της παρέας. Είχαμε μια πολύ μεγάλη παρέα, πολύ δεμένη, με ανθρώπους, οι οποίοι στη ζωή τους διακρίθηκαν και επιστημονικά και κοινωνικά και επαγγελματικά».

ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

Ο κ. Βάμβουκας φοίτησε «στο 13ο Δημοτικό Σχολείο, στον Άη Γιάννη και στη συνέχεια πήγα, με εισαγωγικές εξετάσεις, επειδή είχα μία καλή βαθμολογία, και θυμάμαι ότι πέρασα δεύτερος, στο πρότυπο Γυμνάσιο, το οποίο ήταν στην πρώην Εμπορική Σχολή. Είχε γίνει αυτό το πρότυπο τότε για να μαζέψει τους καλύτερους μαθητές της πόλης. Στεγαζόταν στην Εμπορική Σχολή, αλλά ήταν ένα ξεχωριστό τμήμα, το οποίο είχαν ονομάσει πρότυπο και είχαν την επιδίωξη τότε να δημιουργήσουν μία, προφανώς, ελίτ από καλούς μαθητές, κάτι όμως που νομίζω ότι δεν περπάτησε για πάρα πολλά χρόνια και ίσως δεν είχε και κανένα ιδιαίτερο νόημα. Στο πρότυπο αυτό Γυμνάσιο φοιτήσαμε τρία χρόνια. Μετά δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε εκεί. Συνεχίσαμε στο 2ο Γυμνάσιο Αρρένων Χανίων. Θα έλεγα ότι το καλό αυτής της υπόθεσης ήταν πως εμείς φοιτήσαμε στο μοναδικό μικτό Γυμνάσιο που υπήρχε εκείνα τα χρόνια. Και λέω καλό, διότι νομίζω ότι τα παιδιά μπορούσαν να αναπτυχθούν πολύ πιο φυσιολογικά εκεί πέρα, ερχόμενα σε επαφή και με το άλλο φύλο, σε αντίθεση με τους συμμαθητές μας, που ήταν σε ξεχωριστά σχολεία. Νομίζω ότι αυτό μας βοήθησε πάρα πολύ και στην κοινωνικότητα που αναπτύξαμε και γενικά στη ζωή μας».

ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ

Ο κ. Βάμβουκας θυμάται «πολλούς αγαπημένους δασκάλους. Θυμάμαι, παραδείγματος χάρη, τον φιλόλογο Γρηγόρη Καψωμένο, ο οποίος δεν μας μάθαινε μόνο ελληνικά, αλλά μας έκανε και μαθήματα ζωής. Στους αγαπημένους μου καθηγητές ήταν και ο φιλόλογος Μιχάλης Σαραβελάκης. Θυμάμαι ακόμη τον φυσικό Βερυκάκη, ο οποίος ήταν ένας πολύ καταρτισμένος δάσκαλος, δύσκολος βέβαια, αλλά πολύ καταρτισμένος».

Θυμάται, επίσης, ότι «ήμουν πολύ καλός μαθητής στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου, μετά χαλάρωσα για ένα - δύο χρόνια και στη συνέχεια επανήλθα δριμύτερος». 

Αγαπημένα μαθήματα «ήταν η Χημεία και τα Νέα Ελληνικά. Μάθημα που δεν συμπαθούσα ήταν η Λογική. Ήταν ένα φρικτό μάθημα, ακατανόητο ακόμα και για τους καθηγητές», σημειώνει ο κ. Βάμβουκας.

ΣΚΑΝΤΑΛΙΕΣ

Παραδέχεται ότι «τις έκανα τις διαολιές μου. Θυμάμαι, μάλιστα, ένα περιστατικό πολύ νεανικής αντίδρασης, το οποίο μου έχει μείνει. Τα πρώτα χρόνια που είχε επιβληθεί η χούντα εγώ ήμουν στην Ε' τάξη του Δημοτικού. Τότε, λοιπόν, είχε αρχίσει ένα αυστηρό πρόγραμμα υποστολής της σημαίας με πειθαρχία σαν να ήμασταν φαντάροι, μας έβαζαν στην αυλή του σχολείου, θέλανε απόλυτη ησυχία, πράγματα που δεν είχαμε συνηθίσει εμείς μέχρι τότε ως μαθητές, διότι είχαμε φιλελεύθερα συστήματα παιδείας που είχαν εφαρμόσει ο Παπανδρέου και οι υπόλοιποι υπουργοί. Θυμάμαι, λοιπόν, ότι είχαμε έναν αείμνηστο δάσκαλο, ο οποίος νομίζω ότι είχε ταχθεί με το μέρος της δικτατορίας, οι απόψεις του ήταν πολύ αυστηρές, και στο τέλος της υποστολής της σημαίας, μετά το άκουσμα του εθνικού ύμνου, εγώ φώναξα: "Μπαμ"! Αυτός ζήτησε αμέσως να μάθει ποιος το έκανε, σήκωσα το χέρι μου και ήρθε και μου έδωσε ένα χαστούκι, το οποίο το θυμάμαι ακόμα, διότι είχε μια τεράστια παλάμη. Ήταν μια παιδική αντίδραση, δεν υπήρχε φυσικά κάποια πολιτική συνειδητοποίηση, αλλά ήταν ένα σύστημα, το οποίο σαν παιδί δεν μπορούσα να δεχθώ».

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Ο κ. Βάμβουκας μας λέει ότι ήταν επιλογή του να σπουδάσει Φαρμακευτική. «Πήγα στην Ιταλία για να σπουδάσω, στην πόλη Καμερίνο, μια πόλη κοντά στη Ρώμη». 

Θυμάται ότι τον ενδιέφερε «κάπως το επάγγελμα του πατέρα μου, που ήταν χημικός. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν και τόσοι πολλοί χημικοί. Και η μητέρα μου ήταν καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας. Γενικά το επάγγελμα του πατέρα μου με ενδιέφερε και ίσως το επάγγελμα που διάλεξα δεν ξεφεύγει πολύ από αυτό, διότι ο φαρμακοποιός, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι ένας εξειδικευμένος χημικός, με γνώσεις βέβαια Ιατρικής. Η αλήθεια είναι ότι στην οικογένειά μας έχουμε πολλούς χημικούς. Είναι ο αδελφός της μητέρας μου, ένας θείος μου, είναι η αδελφή μου χημικός μηχανικός. Φαίνεται ότι δεν ξεφύγαμε πάρα πολύ από αυτό».

ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Ο κ. Βάμβουκας τονίζει ότι εκείνη την περίοδο «ήταν πολύ μέσα στο μυαλό μας τα κορίτσια. Φλερτάραμε έντονα, παρά τις συνθήκες της εποχής, που ήταν αρκετά αυστηρές, καθώς τα ήθη και τα έθιμα δεν ήταν και τόσο ελεύθερα όσο είναι σήμερα. Όμως ήμασταν πάντα σε πλαίσια ευπρέπειας νομίζω, υπήρχε σεβασμός και για το άλλο φύλο και φυσικά είχαμε πολύ μεγάλο σεβασμό μεταξύ μας. Θα έλεγα ότι τουλάχιστον της στενής μου παρέας οι σχέσεις με το άλλο φύλο ήταν αρκετά προχωρημένες, σε σχέση με άλλους συμμαθητές. Τα πάρτυ ήταν πάρα πολύ συνηθισμένα σε εμάς. Υπήρχε έντονη παρουσία και του άλλου φύλου. Διασκεδάζαμε»...

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΙΡΒΙΔΑΚΗΣ:

"Ημουν ήσυχος μαθητής" αλλά

"οι σκανταλιές ήταν σκανταλιές"

«Τα μαθητικά μου χρόνια τα θυμάμαι ιδιαίτερα έντονα, διότι ήταν τα χρόνια, στα οποία εμπεδώθηκαν οι βασικές γνώσεις μου, αλλά και παράλληλα διαμορφώθηκαν στοιχεία του χαρακτήρα μου», επισημαίνει ο κ. Κυριάκος Βιρβιδάκης και δεν παραλείπει να υπογραμμίσει ότι «συναντιέμαι ακόμα με τους συμμαθητές μου του Δημοτικού, θυμόμαστε τα παιδικά χρόνια και αναζητούμε εκείνη την εποχή της αθωότητας και της ανεμελιάς».

Από το 9ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων, στο οποίο φοίτησε, έχει πολλές όμορφες αναμνήσεις. Ιδιαίτερα θυμάται «τις -με την καλή έννοια- αντιπαλότητες που είχαμε με το 10ο Δημοτικό Σχολείο στους σχολικούς αγώνες».

ΓΥΜΝΑΣΙΟ

Σε ό,τι αφορά τα χρόνια του Γυμνασίου «ήταν μια περίοδος που όλοι οι μαθητές μετακινούμασταν τότε με τα πόδια. Πήγαινα στο 2ο Γυμνάσιο Αρρένων Χανίων, στην οδό Κοραή, και μάλιστα τα τρία τελευταία χρόνια οι μετακινήσεις μας -ουσιαστικά πάλι με τα πόδια- ήταν δύο φορές την ημέρα, αφού παράλληλα είχαμε και τα φροντιστήρια κι έπρεπε να ξανακατέβουμε το απόγευμα και να ξανανέβουμε το βράδυ. Έμενα στη Χαλέπα τότε, Ακρωτηρίου 28, όπως μένω και τώρα».

Ο κ. Βιρβιδάκης θυμάται ότι «στο Γυμνάσιο, που τότε ήταν εξατάξιο, καθώς δεν υπήρχε Λύκειο, ήταν η περίοδος που μπήκα με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα του αθλητισμού. Τα πρώτα χρόνια θυμάμαι ότι κατεβαίναμε με τον Γιάννη τον Καλλιγέρη κάθε εβδομάδα, Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο, και κάναμε προπόνηση στο στάδιο και σιγά - σιγά προχώρησα και στους σχολικούς αγώνες και έφτασα να γίνω μέλος της εθνικής ομάδας. Σε κάθε περίπτωση, η ύπαρξη του σταδίου δίπλα στο σχολείο ήταν κάτι το οποίο βοήθησε πολλούς από εμάς να αγαπήσουμε τον αθλητισμό και να ασχοληθούμε ενεργά με τον αθλητισμό».

Ο κ. Βιρβιδάκης συναντιέται και με τους συμμαθητές του στο Γυμνάσιο. «Οι τελειόφοιτοι του 1965 εξακολουθούμε να συναντιόμαστε ακόμα και τώρα, τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο αν και πολλές φορές γίνονται και άλλες συναντήσεις και κάποιες από αυτές στην Αθήνα, γιατί βρίσκονται εκεί πολλοί συμμαθητές μου».

«Και στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο θεωρούμουν ήσυχος μαθητής. Από 'κει και πέρα, οι σκανταλιές πάντα υπήρχαν, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες τάξεις του Γυμνασίου, όπου και μπαρουτάκια πετάγαμε στην τάξη, αλλά και μια φορά παρασκευάσαμε υδρόθειο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μπει κανείς στην τάξη. Οι σκανταλιές είναι πάντα σκανταλιές, οι οποίες χαρακτηρίζουν τη νεολαία. Σε κάθε περίπτωση, οι σχέσεις μας με τους καθηγητές ήταν άριστες και μπορώ να πω ότι θυμόμαστε -πιστεύω όλοι μας- τους καθηγητές εκείνης της περιόδου και πόσο πολύ μας βοήθησαν στα πρώτα μας βήματα», σημειώνει ο κ. Βιρβιδάκης.

ΣΚΑΝΤΑΛΙΕΣ

Οι σκανταλιές είναι πάντα σκανταλιές. Και οι τιμωρίες; «Τιμωρίες υπήρξαν, όχι ιδιαίτερα πολλές σε εμένα, διότι ήμουν ήσυχος μαθητής. Μια φορά με έβγαλε ο καθηγητής από την τάξη για κάτι που έκανε κάποιος άλλος, ο οποίος, μάλιστα, βγήκε έξω για να μου συμπαρασταθεί. Μια άλλη φορά έφαγα μια στην πλάτη με ένα χάρακα από τον καθηγητή, ο οποίος "πήρε" όλη τη σειρά και χτυπούσε αυτόν που ήταν στην έξω σειρά σε όλα τα θρανία ανεξαιρέτως και "πήρε η μπάλα" κι εμένα. Αλλά αυτά ήταν μικροτιμωρίες".

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Όταν ήταν μικρός και τον ρωτούσαν τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει ο Κυριάκος Βιρβιδάκης απαντούσε «κατεύθυνση προς το Πολυτεχνείο. Μην ξεχνάτε ότι είμαι "περικυκλωμένος" από μηχανικούς. Ο πατέρας μου ήταν πολιτικός μηχανικός, ο μεγάλος μου αδελφός είναι πολιτικός μηχανικός, ο μικρός μου αδελφός είναι πολιτικός μηχανικός και ο γιος μου είναι πολιτικός μηχανικός. Η σκέψη, λοιπόν, ήταν Πολυτεχνείο. Δεν ξέρω για ποιον λόγο δεν είχα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική, αλλά είχα επιλέξει τις άλλες ειδικότητες, πολιτικός μηχανικός, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος. Τελικά, το 1965 οι εξετάσεις ήταν σε δύο κατευθύνσεις, το Πολυτεχνείο ήταν μαζί με την Ιατρική, την Ιατρική την είχα βάλει σε καλή σειρά, πέτυχα και με καλή σειρά στην Ιατρική, δεν πέτυχα στο Πολυτεχνείο στις σχολές που είχα επιλέξει. Μου άρεσε η Ιατρική. Μην ξεχνάτε ότι ο αδελφός της μητέρας μου, ο Λευτέρης ο Μητσοτάκης, ήταν γιατρός. Είχα, μάλιστα, ασχοληθεί, κατά κάποιο τρόπο, στην κλινική του τα χρόνια που ήμουν στο Γυμνάσιο, μου άρεσε η Ιατρική και προχώρησα. Και μάλιστα, στην Ιατρική μπορώ να πω ότι είχα μια ανοδική πορεία. Μπήκα 138ος και βγήκα 1ος μεταξύ των ανδρών και 2ος στο σύνολο. Με πέρασε η Μαρία η Παπαχατζή, η οποία είναι τώρα καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κρήτης».

Αναφορικά με τα μαθήματα ο κ. Βιρβιδάκης αναφέρει ότι «υπήρξαν μαθήματα, τα οποία μπορεί να ήταν "χειρότερα", αλλά στη συνέχεια αλλάξανε. Παραδείγματος χάρη, στην άλγεβρα στην αρχή είχα προβλήματα, αλλά τελικά έγινε κι αυτό αγαπημένο μάθημα. Μπορώ να πω ότι τα αγαπημένα μου μαθήματα, πάντως, δεν ήταν τα μαθήματα, τα οποία τελικά με τράβηξαν περισσότερο ή τα μαθήματα με τα οποία ασχολήθηκα περισσότερο, αλλά αυτά τα οποία ήταν μαθήματα για εμένα πιο ενδιαφέροντα τότε. Όπως ήταν η Ιστορία και η Γεωγραφία. Από αυτό πηγάζει και το γεγονός, εξάλλου, ότι μου αρέσει να ταξιδεύω».

ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Όσο για τις σχέσεις με τα κορίτσια; «Ήταν πιο περιορισμένες, βεβαίως, απ' ό,τι είναι στην εποχή μας, διότι τότε ήταν διαφορετικές οι συνθήκες. Αλλά οπωσδήποτε πάντα υπήρχε ο συνδετικός κρίκος της νεολαίας, τα πάρτυ, οι συζητήσεις, οπότε μπορεί να πει κανείς ότι ζούσαμε διαφορετικά μεν στο σχολείο, αλλά οι παρέες δεν άλλαζαν. Σαφέστατα και υπήρχαν φλερτ, αλλά θέλω να υπενθυμίσω ότι ένα σημείο συνάντησης εκτός από τα πάρτυ ήταν και τα φροντιστήρια. Στα φροντιστήρια δεν ήμασταν ξεχωριστά τα αγόρια και ξεχωριστά τα κορίτσια. Ήμασταν μαζί»...

ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΑΚΗΣ:

"Το όνειρό μου ήταν 

να γίνω αρχαιολόγος"

Δυσάρεστες αναμνήσεις από τα πρώτα του μαθητικά χρόνια «κουβαλά» ο κ. Νίκος Παπαντωνάκης. «Πήγαινα στο Δημοτικό Σχολείο Γαλατά. Είχα την ατυχία να έχω δάσκαλο έναν άνθρωπο, ο οποίος, κατά την άποψη τη δική μου, και δυστυχώς αν ρωτήσεις όλους τους απόφοιτους εκείνης της εποχής, έχει αφήσει πάρα πολύ έντονα τα σημάδια της αντιπαιδαγωγικής πρακτικής του. Να σκεφτείς ότι οι περισσότεροι μαθητές κρυβόντουσαν ακόμα και στον δρόμο. Σε τιμωρούσε αν σε έστελνε η μητέρα σου να πας να πάρεις κάτι ακόμα και από το μπακάλικο».

Θυμάται ότι «θεωρούμουν ο καλύτερος μαθητής στην τάξη. Το Υπουργείο έδινε ένα βραβείο, 50 δραχμές, στους αριστούχους άπορους μαθητές. Ο πατέρας μου ήταν άκληρος, αλλά το βραβείο ο δάσκαλος το έδωσε σε κόρη συνταξιούχου με μεγάλη σύνταξη και με περιουσία».

ΔΥΣΚΟΛΑ ΧΡΟΝΙΑ

Δύσκολα χρόνια. «Κάποιοι από εμάς πηγαίναμε στο σχολείο ξυπόλητοι. Κυρίως το καλοκαίρι. Και να σας πω ότι ένα παιδί που είχε έρθει στο σχολείο ξυπόλητο μια μέρα που χιόνιζε, ο δάσκαλος το χτυπούσε με τη βέργα κάτω από τις πατούσες μέχρι που σχεδόν έβγαλε αίμα. Ήταν πράγματι πάρα πολύ δύσκολα χρόνια. Δεν μπορούσε να μιλήσει κανείς. Όλοι φοβόντουσαν. Ήταν πέτρινα χρόνια, όμως θυμάμαι ότι ο πατέρας μου κάποια στιγμή έφτασε στα όρια, ήταν άνθρωπος που δεν φοβόταν, και θυμάμαι τη φράση του, στη μέση του δρόμου: "Δάσκαλε, σταμάτα να συμπεριφέρεσαι με αυτόν τον τρόπο, γιατί θα σε στείλω από εκεί που σε φέρανε"».

ΣΚΑΝΤΑΛΙΕΣ

Επιχειρούμε να αποφορτίσουμε το έντονο κλίμα. Τον ρωτάμε για σκανταλιές. «Κάναμε, βέβαια, πολλές σκανταλιές. Δεν έκανα αταξίες, με την έννοια να δημιουργήσω προβλήματα. Αλλά ήμουν ζωηρός και δεν ανεχόμουν κάποια πράγματα. Πολλές φορές τσακωνόμουν με τους συμμαθητές μου όταν δεν έβαζαν στο παιχνίδι κάποια παιδιά για διάφορους λόγους. Και αυτό το συνέχισα και στο Γυμνάσιο. Θυμάμαι ότι στο Γυμνάσιο πήγαμε με άρβυλα με μπροκαδούρες και όταν θέλησα σε μια εκδρομή να παίξω κι εγώ ποδόσφαιρο κάποιος συμμαθητής μου φοβήθηκε ότι θα τους λιανίσω τα πόδια και με απώθησε, λέγοντας: "Φύγε από 'δω χωριάτη, που ήρθες να παίξεις με τις μπροκαδούρες". Βέβαια, χρειάστηκαν δέκα συμμαθητές μου για να με βγάλουν από πάνω του, με τον οποίο ωστόσο μετά γίναμε οι καλύτεροι φίλοι. Θέλω να πω πόσο διαφορετικές ήταν οι αντιλήψεις, αλλά υπήρχε και αλληλεγγύη, επειδή ήμασταν μάλλον, σχεδόν όλα, φτωχά παιδιά. Υπήρχαν και κάποιες εξαιρέσεις, ζηλεύαμε κάποια άλλα παιδιά, που είχαν... αλλά μεταξύ μας, εμείς που δεν είχαμε τη δυνατότητα ή βλέπαμε τους άλλους να έχουν και πρόγευμα στο σχολείο, ενώ εμείς παίρναμε αυτό που μας έστελνε η αμερικάνικη βοήθεια -κάτι τυριά και κάτι γάλατα σκόνες- είχαμε μια αλληλεγγύη. Μια δραχμή να είχαμε τη μοιραζόμασταν στα τρία. Δηλαδή έπαιρνε κάποιος κάτι, το μοίραζε στα τρία. Αυτό πιστεύω ότι δυστυχώς, σιγά - σιγά, χάνεται».

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

«Πήγα Γυμνάσιο στην Εμπορική Σχολή Χανίων», μας λέει. «Είχαμε πάρα πολύ δύσκολο πρόγραμμα γιατί κάναμε τα Κλασσικά του 1ου Γυμνασίου, τα Μαθηματικά και τη Φυσική του 2ου Γυμνασίου, συν τα Οικονομικά. Και αναγκαζόμασταν να κάνουμε μάθημα και τρία απογεύματα την εβδομάδα για να μπορέσουμε να καλύψουμε τη διδακτέα ύλη. Η Εμπορική Σχολή θεωρούνταν ένα από τα καλύτερα σχολεία. Εκεί πήγαιναν συνήθως παιδιά, που οι γονείς τους δεν είχαν τη δυνατότητα να τα στείλουν στο Πανεπιστήμιο προκειμένου να πάρουν τα αναγκαία "εφόδια", ώστε να βρουν εύκολα δουλειά μετά σε τράπεζες, κ.λπ.».

ΤΙΜΩΡΙΕΣ - ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ

Και με τις τιμωρίες, που έπονταν των σκανταλιών τι γινόταν; «Στο Δημοτικό ο δάσκαλος με το παραμικρό είτε με έδερνε είτε με άφηνε όρθιο με το ένα πόδι. Φοβερές τιμωρίες. Στην Εμπορική Σχολή ήρθα σε αντιπαράθεση με έναν καθηγητή -όσοι από τους συμμαθητές μου διαβάσουν τη συνέντευξη θα θυμηθούν- ο οποίος με το που έβηχε έπεφτε άκρα σιγή σε όλο το σχολείο, όχι μόνο στην τάξη. Περιστατικό που θα θυμάται ο καθηγητής ο Θοδωρής ο Λουλουδάκης είναι -όταν θέλησαν να τον διώξουν από το σχολείο γιατί χαλούσε την "πιάτσα" διότι ήταν διαφορετικός, ήταν καθηγητής - φίλος με τα παιδιά και όχι απόμακρος- ότι σηκωθήκαμε, εκκενώσαμε την αίθουσα και πήγαμε για διαμαρτυρία στη Νομαρχία, όπου μας συνέλαβαν όλους για υποκίνηση. Τότε δεν αναγνωρίζονταν ούτε οι μαθητικές κοινότητες, ούτε καν Σύλλογοι Γονέων μπορούσαν να λειτουργήσουν. Πραγματικά ξεσηκωθήκαμε. Δικάστηκαν κάποιοι από εμάς με αναστολή. Ήρθα σε σύγκρουση με τον συγκεκριμένο καθηγητή. Ήταν πολύ βίαιη η σύγκρουση. Δεν θέλησα αυτή την αδικία. Με πήγε στον γυμνασιάρχη για να εισαγάγει στον Σύλλογο θέμα παντελούς αποβολής μου από το σχολείο, αλλά ο εξαίρετος εκείνος άνθρωπος, κύριος πράγματι, Σταυριανουδάκης ήταν το όνομά του, με πάρα πολύ ωραίο και διπλωματικό τρόπο κατόρθωσε να με "γλυτώσει"».

ΑΣΥΡΜΑΤΙΣΤΗΣ

Το όνειρο του κ. Παπαντωνάκη «ήταν να γίνω αρχαιολόγος, να κάνω ανασκαφές. Δυστυχώς, ήρθα σε αντιπαράθεση με τον πατέρα μου, ο οποίος ήθελε να δώσω στην Ανωτάτη Εμπορική. Δεν έδωσα όμως εξετάσεις. Για να μετριάσω, μετά, την αντιπαράθεση έδωσα εξετάσεις στη Σχολή των Ασυρματιστών κι έτσι πήρα το πτυχίο του ασυρματιστή και μπαρκάρισα για μια πενταετία στα καράβια. Μετά πέρασα από διάφορα στάδια: ξενοδοχοϋπάλληλος, οικοδόμος, κ.λπ. ιδιωτικός υπάλληλος που δούλευαν τα είδη, τα οποία τώρα εμπορεύομαι, δηλαδή υδραυλικά, κ.λπ., ώσπου άνοιξα το δικό μου κατάστημα».

Θυμάται ότι του άρεσαν «πάρα πολύ, εν αντιθέσει με κάποιους άλλους, τα Αρχαία. Και ήμουν πάρα πολύ καλός στην Έκθεση. Ευτύχησα να έχω καθηγητή τον Γιώργη τον Μανουσάκη. Και μόνο που μου έδωσε τη δυνατότητα να γράφω στη Δημοτική ήταν σημαντικό. Γιατί τότε γράφαμε στην αρχαΐζουσα τις εκθέσεις μας και αλλίμονό μας και ξεφεύγαμε. Ο Γιώργης ο Μανουσάκης μου έδωσε, λοιπόν, τη δυνατότητα να γράφω σε αυτό που αισθανόμουν, με απελευθέρωσε κι έτσι έγραφα πολύ καλές εκθέσεις».

ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Όσο για τις σχέσεις του με τα κορίτσια; «Το σχολείο ήταν μικτό. Αλλά έχοντας έξι χρόνια μαζί με τις συμμαθήτριες, οι σχέσεις που οι περισσότεροι είχαμε ήταν φιλικές και αδελφικές. Δύο περιπτώσεις μόνο θυμάμαι που υπήρχε σχέση ερωτική και νομίζω ότι αυτά τα ζευγάρια παντρεύτηκαν κιόλας. Είχαμε, όμως, την ευκαιρία να φλερτάρουμε, διότι δίπλα μας ακριβώς ήταν η μεγάλη "δεξαμενή" του Γυμνασίου Θηλέων. Μας χώριζε ένας τοίχος και μάλιστα γκρεμισμένος, οπότε είχαμε τη δυνατότητα να φλερτάρουμε. Και μάλιστα τα κορίτσια αυτού του σχολείου παραξενευόντουσαν πως εμείς, που είχαμε κοπέλες δίπλα μας, φλερτάραμε κορίτσια από το διπλανό σχολείο»...

ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΚΟΥΛΑΚΗΣ:

"Ήμουν ντροπαλός

και συνεσταλμένος"

Έντονες αναμνήσεις από την περίοδο των μαθητικών χρόνων «κουβαλά» ο κ. Μανώλης Σκουλάκης.

«Φοίτησα στο εξατάξιο Δημοτικό Σχολείου Πλατάνου. Είχα δασκάλα μου τη Βαρδάκη τη Λούλα, ο σύζυγος της οποίας ήταν επίσης δάσκαλος κι έκανε μάθημα στις μεγάλες τάξεις. Εκείνο που θυμάμαι είναι ότι στην Α' τάξη είχα γράψει μία έκθεση με θέμα: "Η κοκορομαχία". Κατά την άποψη της δασκάλας, η έκθεση ήταν τόσο καλή που μου είπε, αν και "πρωτάκι": "Πάμε, πάμε". Με πήρε από το χέρι και με πήγε στην Στ' τάξη που δίδασκε ο Φειδίας, ο άντρας της. Και διάβασε την έκθεση. Τότε ο δάσκαλος, ο οποίος είχε κάνει μάθημα και στη μάνα μου, μου είπε: "Μάλλον θα είσαι καλύτερος από τη μάνα σου, γιατί στη μάνα σου ποτέ δεν έβαλα 10. Της έβαζα πάντα 9, παρά του ότι ήταν κοφτερό μυαλό, γιατί ήταν άτακτη". Αυτό είναι το πρώτο που θυμάμαι σαν περιστατικό».

ΓΥΜΝΑΣΙΟ

«Πέρασαν τα χρόνια, ήμουν καλός μαθητής, υποτίθεται. Εθεωρούμουν καλός. Όχι άτακτος. Ήσυχος. Με δυσκολίες, ξυπόλητοι, όχι και πάρα πολύ καλοντυμένα, πηγαίναμε τα απογεύματα και κάναμε τις δουλειές του σπιτού, τα κοτόπουλα, τα γουρούνια, ήταν ευθύνες δικές μας», αναφέρει ο κ. Σκουλάκης.

Και συνεχίζει: «Στο Γυμνάσιο είχα μια δυσκολία μεγάλη, γιατί πηγαινοερχόμουν με τα πόδια από τον Πλάτανο στο Καστέλι. Μια μεγάλη δοκιμασία. Στη συνέχεια, βρέθηκε ένας τρόπος να νοικιάσω ένα δωμάτιο στο Καστέλι, εργένης, να μην μπορώ να μαγειρέψω, να ετοιμάσω τα προς το ζειν. Σιγά - σιγά τα έμαθα. Πήρα μια υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, 3.600 δραχμές τον χρόνο, αλλά δυστυχώς ήταν τόσο μεγάλες οι ανάγκες της οικογένειάς μου, που τα χρήματα αυτά τα χρησιμοποιούσαμε για να τις καλύψουμε».

Ο κ. Σκουλάκης αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της ζωής του. «Ήμουν σημαιοφόρος. Ήμουν δρομέας. Ήμουν αθλητής. Ήμουν πρώτος στα 400 μέτρα και στα 2.000 μέτρα ανώμαλο δρόμο».

Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟ

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στη γνωριμία του με τον τότε μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίο. «Γνώρισα τον δεσπότη, ο οποίος με άκουσε σε μία ομιλία, στον πανηγυρικό της ημέρας στις 25 του Μάρτη. Νέος δεσπότης αυτός και είχα κάνει εγώ μια δική μου τοποθέτηση. Μόλις τελείωσα, είπε στον γυμνασιάρχη: "Αυτόν που μίλησε τον θέλω". Πήγα, με ντροπή, και μου λέει: "Συγχαρητήρια για την ομιλία", γιατί είχα κάνει μια διπλή ομιλία: εθνική εορτή - Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, αυτό που συνήθως ξεχνούν οι ομιλητές. Με κάλεσε να πάω για φαγητό μια μέρα. Ξεκίνησε έτσι μία φιλία, με το πρώτο αυτό γεύμα, η οποία κράτησε μέχρι να τελειώσω το σχολείο. Με καλούσε ανά δεκαπέντε - είκοσι μέρες, ανά μήνα και κάποια στιγμή μου είπε ότι διαισθάνεται πως θα γίνω καλός άνθρωπος, ότι θα σπουδάσω και ότι να έχω κατά νου πως σε όποιες δυσκολίες μού προκύψουν θα είναι δίπλα μου, όπως και έγινε.

Περίμενε να δώσω εξετάσεις, βγήκαν τα αποτελέσματα και ήρθε εκείνο το βράδυ στο σπίτι μου, μόνος του, και μου είπε: "Μανώλη, ό,τι σου έχω πει ισχύει. Έχω ένα οικοτροφειάκι μικρό στην Αθήνα", Σουμελά 4. "Σου προτείνω να πας εκεί να μένεις. Αν έχεις να δίνεις κάτι, αν δεν έχεις πάλι καλώς". Κι έτσι ξεκίνησε αυτή η ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Ιατρικής Αθηνών».

Η... ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο κ. Σκουλάκης και σε ένα περιστατικό, που, όπως λέει, του άλλαξε τη ζωή.

«Όταν πήρα τη βαθμολογία την πρώτη φορά στο Γυμνάσιο, είχα 8 στη Φυσική και 9 στη Γεωγραφία, ενώ σε όλα τα άλλα μαθήματα είχα 17, 18, 19. Πάω στο χωριό, ο πατέρας μου όργωνε εκεί κοντά, και με ρώτησε αν πήρα τους βαθμούς. Τους έδειξα. Ο άνθρωπος μπορεί να ήταν αγράμματος, αλλά είδε το 8 και το 9 και μου είπε ότι "αν είναι έτσι τα πράγματα, θα κάτσεις εδώ να οργώνεις, μα αυτή είναι η καλύτερη δουλειά". Εγώ συγκλονίστηκα. Έρχεται η Δευτέρα και δεν πάω σχολείο. Ούτε την Τρίτη, ούτε την Τετάρτη, ούτε την Πέμπτη. Μου φέρανε τον παπά και με διάβασε. Η άρνησή μου ήταν απίστευτη. Είχα ταπεινωθεί. Έλεγα: "Αδικήθηκα. Δεν πάω". Κάποια στιγμή είπα του πατέρα μου να πάμε μαζί στον γυμνασιάρχη. Έρχεται ο φουκαράς ο πατέρας μου και πάμε. Του είπα ότι αδικήθηκα, είδε τους βαθμούς και του ζήτησα να φωνάξει τον καθηγητή της Φυσικής, που μου έκανε και Γεωγραφία, για να δοθούν εξηγήσεις. Έρχεται ο καθηγητής, υποστήριξε ότι δεν με αδίκησε, εγώ επέμεινα και του είπα ότι για να ξαναπάω σχολείο θα πρέπει να με διαβεβαιώσει όχι ότι θα μου βάλει καλό βαθμό, αλλά ότι θα με εξετάσει εφ' όλης της ύλης. Κάναμε αυτή τη συμφωνία. Μετά από ένα μήνα ο μπαγάσας με βγάζει να πω μάθημα στη Γεωγραφία και λέει στους συμμαθητές μου ότι "ο νεαρός κύριος Σκουλάκης πήγε στον γυμνασιάρχη και έκανε παράπονα ότι τον αδίκησα". Μου είπε ότι θα μου κάνει είκοσι ερωτήσεις. Ερώτηση και βαθμός. Αρχίζει, λοιπόν. Απαντώ μια, δυο, τρεις. Φτάνουμε στις δέκα, φτάνουμε στις δεκαπέντε. Εγώ απαντούσα. Δεκαέξι. Δεκαεπτά. "Πώς λέγεται", μου λέει, "αλλιώς η Αμφιλοχία;" Λέω Καρβασαράς. Δεκαοκτώ: "Από ποιες πόλεις θα περάσει ο σιδηροδρομικός αν πάμε από την Αθήνα στην Καλαμάτα;" Και του λέω: "Κόρινθος, Ικυονία, Κιάτο, Ξυλόκαστρο, Ακράτα, Διακοφτό, Αίγιο, Πάτρα, Μανωλάδες, Γαστούνι, Αμαλιάδα, Πύργος, Κατάκολο, Ολυμπία, Σιδηρόκαστρο, Κυπαρισσία, Ζευγολαθιό, Μελιγαλά, Μεσσήνη, Καλαμάτα". Από τότε το ξέρω. Έτσι όπως το είπα τώρα το είπα και τότε. "Έμεινε"! "Το ήξερες ότι θα σε ρωτήσω αυτό", μου λέει. "Όχι", του απάντησα, "αλλά θεώρησα σωστό να ξέρει ένας νέος άνθρωπος ποιες είναι πόλεις που συναντάει όταν πάει από την Αθήνα στην Καλαμάτα". Σταματήσαμε. Μου είπε ότι έχω δίκιο, ότι θα μου βάλει 18. "Το 20 το κρατάω για τον εαυτό μου", ανέφερε. 

Αυτός συγκλονίστηκε. Ερχόταν κάθε δεύτερη μέρα σπίτι μου και με βοηθούσε. Μου είπε ότι τον συγκλόνισα, ότι τον εντυπωσίασα και ερχόταν στο σπίτι μου για τρία - τέσσερα χρόνια. Αυτή η ιστορία σημάδεψε τη ζωή μου. Τότε κατάλαβα ότι πρέπει να πιστεύω στις δυνάμεις μου. Ότι μπορώ».

Η ΙΑΤΡΙΚΗ

Ο κ. Σκουλάκης θυμάται ότι «στην αρχή ήθελα να γίνω δάσκαλος. Από τη Δ' τάξη του Γυμνασίου και μετά, επειδή τα οικονομικά της οικογένειάς μου ήταν χάλια, ο πατέρας μου, χωρίς να μου εξηγεί γιατί, μου έλεγε να γίνω στρατιωτικός γιατρός. Ήξερε ότι αν μπω στη Στρατιωτική Ιατρική δεν θα υπάρχουν δαπάνες. Αυτό ήταν το μυστικό. Και σιγά - σιγά άρχιζε να ωριμάζει η ιδέα στο μυαλό μου. Γι' αυτό και οδηγήθηκα δύο φορές σε εξετάσεις για Στρατιωτική Ιατρική. Την πρώτη φορά ξεκινήσαμε 1.500, έφτασα στους 52 και με "κόψανε" στο τελευταίο μάθημα, λόγω φρονημάτων, εν έτει 1963. Τη δεύτερη φτάσανε τα μαντάτα στο "σύστημα" ότι ο πατέρας μου είναι επικίνδυνος κομμουνιστής και με "κόψανε" στα τεστ. Είδα ότι τέρμα η Στρατιωτική Ιατρική και αποφάσισα να δώσω για Πανεπιστήμιο. Έδωσα εξετάσεις για Ιατρική και Οδοντιατρική στην Αθήνα και πέρασα. Μπήκα και στις δύο και επέλεξα την Ιατρική».

Το αγαπημένο του μάθημα «ήταν η Έκθεση. Χειρότερο μάθημα περιέργως ήταν τα Αρχαία. Δεν τα πήγαινα πολύ καλά».

ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Όσο για τις σχέσεις με τα κορίτσια; «Θεωρούμουν και απ' ό,τι φαίνεται ήμουν ντροπαλός μαθητής. Και γι' αυτό όταν με συνάντησαν, μετά από αρκετά χρόνια, παλιοί μου συμμαθητές, να έχω εκλεγεί βουλευτής δεν το πιστεύανε. Το θεωρούσαν απίστευτο. Ήμουν ντροπαλός. Με κορίτσια στις τελευταίες τάξεις, παρά του ότι θα μπορούσε κανείς να έχει πλατωνικές σκέψεις, σχέσεις, κ.λπ, εγώ απέφευγα. Δεν ξέρω γιατί. Φοβόμουνα, ντρεπόμουνα. Συμμετείχα σε διάφορα πάρτυ, αλλά πάντα ήμουν μετρημένος»...