ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΓΙΑ ΑΝΑΔΕΙΞΗ - ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΤΟΥ ΦΩΤΙΣΜΕΝΟΥ ΙΕΡΑΡΧΗ
Ίδρυμα
«Ειρηναίος
Γαλανάκης»

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Την απόκτηση, κατά κυριότητα, του αρχοντικού των Εμμανουήλ και Δημήτρη Ανουσάκη στο Καστέλλι Κισάμου, προκειμένου να στεγαστεί το Ιδρυμα «Ειρηναίος Γαλανάκης» -η σύσταση του οποίου είναι θέμα χρόνου- με στόχο την περαιτέρω ανάδειξη και προβολή του έργου του παππού της Ορθοδοξίας, ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Σωματείου “Ένωση προβολής του έργου του από Κισάμου και Σελίνου μητροπολίτη Ειρηναίου”, πρόεδρος του Αρείου Πάγου επί τιμή, Δημήτρης Κυριτσάκης.
Η ανακοίνωση του κ. Κυριτσάκη έγινε στο πλαίσιο των εγκαινίων του μουσείου (εκθεσιακού χώρου) για τον γέροντα Ειρηναίο, από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Το μουσείο στεγάζεται σε κτήριο στο κέντρο του Καστελλίου, τη χρήση του οποίου παραχώρησε η Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου, και η δημιουργία του, όπως ανέφερε ο κ. Κυριτσάκης, “αποτελούσε όνειρο αλλά και ελάχιστο χρέος προς τον ιεράρχη μας, που ποίμανε συνειδητά τις δύο επαρχίες μας, την Κίσαμο και το Σέλινο”.
Στο μουσείο, στο οποίο μένουν “ακόμη πολλά να γίνουν και ζητούμε την κατανόησή σας γιατί ο χρόνος ήταν απελπιστικά περιορισμένος για να τα τελειοποιήσουμε”, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε τη βραδιά των εγκαινίων ο κ. Κυριτσάκης, εκθέτονται προσωπικά αντικείμενα του γέροντα Ειρηναίου (από τα άμφια, τα ράσα και τα εγκόλπιά του, μέχρι το κρεβάτι του και τα βιβλία του), καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, από τη νεαρή ηλικία του μητροπολίτη πρώην Κισάμου και Σελίνου έως τα βαθειά γεράματα. Παράλληλα, παρουσιάζονται σε τηλεοπτικό δέκτη στιγμές από διάφορες δραστηριότητες του παππού.
Στην ομιλία του, ο κ. Κυριτσάκης αναφέρθηκε περιληπτικά στο πολύπλευρο και πολυσήμαντο έργο του γέροντα Ειρηναίου, τονίζοντας ότι με αυτό και με τη διακονία του τίμησε για μισό περίπου αιώνα την Κίσαμο και το Σέλινο.
Ο κ. Κυριτσάκης χαρακτήρισε τον Ειρηναίο “φωτισμένο Ιεράρχη, ταπεινό Λευίτη της χριστιανοσύνης, διαμορφωτή των ψυχών και της σκέψης, αναμορφωτή των επαρχιών μας στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια”.
Και πρόσθεσε ότι πρόκειται για τον ιεράρχη “ο οποίος με πνεύμα ανθρωπιάς, προσφοράς και θυσίας αγκάλιασε τους ανθρώπους, αφουγκράστηκε τις αγωνίες τους, πρόσφερε βάλσαμο στον πόνο και τη μοναξιά τους. Πρόσφερε χέρι βοηθείας στην ανάγκη τους. Σανίδα σωτηρίας στην απελπισία τους. Στήριξε τους νέους στις επαρχίες μας. Ενστάλαξε καλοσύνη στις ψυχές τους, και ενδιαφέρον για τα γράμματα, τις τέχνες, και τη δημιουργικότητα”.
Ο κ. Κυριτσάκης υπογράμμισε ότι “ο κάθε ένας από όσους τον έζησαν στη Μητρόπολή του, στην Κρήτη και στη Γερμανία, ή έτυχε να τον γνωρίσουν, στην Αθήνα στη Θεσσαλονίκη ή όπου αλλού έτυχε να βρεθεί ο αεικίνητος και δραστήριος ιεράρχης, έχει κάτι να θυμάται από τη βοήθεια που του πρόσφερε, τον παρηγορητικό του λόγο που του απηύθυνε, τη λύση που του έδωσε, τον δρόμο που του έδειξε, τη συμβουλή που του ανέλυσε, το στήριγμα που του υπέδειξε, τη γαλήνη που του χάρισε, τον ορίζοντα που του άνοιξε, το δύσκολο πέρασμα στη ζωή που του ελευθέρωσε. Για τα απλά και καθημερινά προβλήματα, τα μεγάλα και δυσεπίλυτα ζητήματα, τις υπαρξιακές και μεταφυσικές ανησυχίες αλλά κυρίως, για την ανάγκη της αγάπης, της επικοινωνίας της συναδέλφωσης και της ειρηνικής συμβίωσης ανθρώπων και λαών, που συνεχώς επεσήμαινε”.
Ο κ. Κυριτσάκης τόνισε ότι “δεν ήταν μόνο ο εμπνευσμένος λόγος και η παρουσία του μητροπολίτη Ειρηναίου. Ηταν τα έργα, τα Οικοτροφεία σε όλες τις κωμοπόλεις των επαρχιών μας που λειτουργούσαν Γυμνάσια και Λύκεια, αλλά και πάνω εκεί στη μεγάλη πόλη την Αθήνα. Έργα οι Τεχνικές και Οικοκυρικές Σχολές. Έργα οι Σχολές μαθητείας, γλυπτικής, κεραμικής, τυπογραφείου, οικοκυρικής, φιλαρμονικής. Έργα και οι Σχολές για άτομα με ειδικές ανάγκες. Έργο το Γηροκομείο. Έργο η Ορθόδοξη Ακαδημία. Έργα οι εταιρείες λαϊκής βάσης ΑΝΕΚ, ΕΤΑΝΑΠ. Η Εταιρεία Ανάπτυξης του Σελίνου. Η Εταίρεια Ανάπτυξης των Εννιά Χωριών. Το Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”. Το Ίδρυμα Κισαμικών Μελετών. Έργα τα τυροκομεία, οι Σύλλογοι Γυναικών. Έργα όλα τούτα και χίλια δύο άλλα που ο χρόνος δεν μου επιτρέπει να αναπτύξω. Έργα που ανύψωσαν το κύρος των επαρχιών μας και τις κατέστησαν πασίγνωστες στα πέρατα τις χριστιανοσύνης”.

Είπαν,
κατά καιρούς,
για τον
Ειρηναίο...

• “Ο μητροπολίτης Ειρηναίος αποτελεί θησαυροφυλάκιο εκκλησιαστικής περιουσίας”.

Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος


• “Διά των έργων σας γίνατε ενσαρκωτής της πατερικής εντολής. Η Μητρόπολή μας έγινε οικουμενική, χάρη στη μεγάλη σας προσωπικότητα και του πολυσχιδούς έργου σας”.

Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου Αμφιλόχιος


• “Υπήρξατε πάντα εκφραστής της ομοψυχίας του λαού, της τοπικής κοινωνίας, της Κρήτης και του Ελληνισμού. Η προσωπικότητά σας, λιτή, συνετή, σώφρων και φρόνιμη, αποτελεί ένα υπόδειγμα μαχόμενου ιεράρχη, αγωνιστή”.

Νίκος Χριστοδουλάκης, πρώην υπουργός και βουλευτής


• “Κουβαλάτε μέσα σας τις αξίες της Κρήτης, τις αξίες όμως τις βαθύτατα ορθόδοξες χριστιανικές που έχουνε μέσα οι παραδόσεις, τα έθιμα, τα ήθη, τα πανηγύρια μας”.

Γιώργος Κατσανεβάκης, πρώην νομάρχης, πρώην δήμαρχος Χανίων


• “Επί Χούντας, στα Παλαιά Ρούματα, όταν πήγαν άλλους να τους εξορίσουν και άλλους να τους φυλακίσουν, μπήκατε μπροστά και σώσατε από μεγάλες περιπέτειες ένα χωριό. Αυτό δεν πρόκειται να το ξεχάσουμε”.

Νίκος Μπομπολάκης, δήμαρχος Βουκολιών


• “Τον γνώρισα στην Εκκλησιαστική Σχολή. Εκεί έμαθα πώς θα πρέπει να συμπεριφέρομαι ως άνθρωπος. Εκεί έμαθα πού είναι η κόλαση και πού είναι ο παράδεισος. Εκεί έμαθα πού πληρώνονται όλα. Οι δρόμοι μας αλλάξανε και συναντηθήκαμε στου Καστελλιού τα μέρη. Τον θυμάμαι, όπως τον θυμόσαστε όλοι, με τη σκαλίδα στην πλάτη, με τον τενεκέ με το τσιμέντο, με την πλεξούδα τα κρεμμύδια και τις πατάτες, για να φάνε τα φτωχά, τα ντόπια και τα ξένα”.

Νίκος Κακαουνάκης, δημοσιογράφος

Ο Ειρηναίος

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ειρηναίος Γ. Γαλανάκης γεννήθηκε στο Νεροχώρι Αποκορώνου, το 1911, από τον Γεώργιο και τη Σοφία Γαλανάκη και έλαβε τό όνομα Μιχαήλ. Μετά το Δημοτικό Σχολείο, στη γενέτειρά του, φοίτησε στο Ιεροδιδασκαλείο Αγίας Τριάδας Ακρωτηρίου και κατά τα έτη 1933-37 σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διορίζεται, στη συνέχεια, καθηγητής και υπηρετεί σε διάφορα Γυμνάσια του Ν. Χανίων. Πολύτιμη εκτιμάται και η, κατά το ίδιο διάστημα, αρθρογραφία του στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο των Χανίων.
Το 1943, επ’ αφορμή επαναστατικού κηρύγματός του στον μητροπολιτικό ναό των Χανίων (Εισόδια της Θεοτόκου), συλλαμβάνεται άπο τις γερμανικές αρχές Κατοχής και διασώζεται από εκτέλεση, χάρις στη δυναμική επέμβαση τού Επισκόπου Κυδωνίας - Αποκορώνου Αγαθαγγέλου Ξηρουχάκη.
Το 1946 χειροτονείται Διάκονος και λαβαίνει το όνομα Ειρηναίος. Στη συνέχεια γίνεται Πρεσβύτερος και τοποθετείται στην Υποδιεύθυνση της Εκκλησιαστικής Σχολής Κρήτης Ι. Μ. «Αγ. Τριάδος Χανίων» όπου διδάσκει έως το 1957. Ενδιάμεσα (1950-52) λαβαίνει υποτροφία για το Πανεπιστήμιο των Παρισίων και της Λίλλης, όπου παρακολουθεί μαθήματα Πρακτικής Θεολογίας, Κοινωνιολογίας και Παιδαγωγικής. Το 1957, εκλέγεται Επίσκοπος Κισάμου - Σελίνου και εγκαθίσταται στο Καστέλλι Κισάμου.
Χάρη στη δυναμική, το ήθος, το κύρος και την προσωπικότητα του νέου Επισκόπου, οι επαρχίες της Επισκοπής σύντομα αναβαθμίστηκαν. Ιδρύει όσα πιστεύει ότι απαιτούνται, πνευματικά και κοινωφελή ιδρύματα, ώστε η άνθιση καί η αλλαγή του προσώπου των επαρχιών αυτών να συντελεσθεί ταχύτατα καί μοναδικά! Καί τό σημαντικότερο: Ολα τα ιδρύματα που έγιναν, κτίστηκαν σε οικόπεδα τα οποία είτε αγοράστηκαν, είτε παραχωρήθηκαν στήν Ι.Μ.Κ.Σ. με τη φροντίδα, την προσωπική εργασία καί την επίβλεψη του Επισκόπου.
Ενδεικτική αναφορά κάποιων έργων του Σεβασμιωτάτου: Οικοτροφείο Θηλέων Κισάμου, Οικοτροφείο Αρρένων Κισάμου, Οικοτροφεία: Βουκολιών, Καντάνου, Παλαιοχώρας, Κολυμπαρίου, Στέγη απόρων φοιτητών των επαρχιών Κισάμου και Σελίνου (Αθήνα), Οικοκυρική Σχολή Ι.Μ.Κ.Σ., Ιδιωτική Τεχνική Σχολή Μηχανο/Ηλεκτροτεχνιτών, πού αργότερα έγινε Δημόσια Τεχνική Σχολή Κισσάμου, Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης, Σχολή Αγγειοπλαστικής, Σχολή Ξυλογλυπτικής, Σχολή Βυζ. Μουσικής και Αγιογραφίας, Σχολείο Κωφαλάλων, Αννουσάκειο Θεραπευτήριο - Γηροκομείο, Γυναικείο Πνευματικό καί Κοινωνικό Κίνημα Ι.Μ.Κ.Σ., Ιδρυμα Αγ. Σοφίας Αποκορώνου, Ιδρυμα Κισαμικών Μελετών, Εθνικόν Ιδρυμα Ερευνών καί Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», Μεγάλες Εταιρείες Λαϊκής Βάσης (με καθοριστική συμβολή): ΑΝΕΚ, ΕΤΑΝΑΠ, ΕΓΡΩΚΡΕΤΑ, ΣΕΛΙΝΟ κ.ά., Φυσικο-λαογραφικό καί Ιστορικό Μουσείο Ομαλού.
Υψίστης σημασίας καί προσφοράς: Η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανίων κ.ά., ώστε η Ακαδημία Αθηνών, κατά την πανηγυρική της συνεδρία της 28ης Δεκεμβρίου 2000, βράβευσε το Μητροπολίτη Κισάμου καί Σελίνου Ειρηναίο Γ. Γαλανάκη, διότι «επί μακρόν θεοφιλώς τε καί αόκνως δρών, ευκλεα και φιλάνθρωπα έργα εν τη Ιερά Αυτού Μητροπόλει εποίησεν».
Παράλληλα, ιδιαίτερα πλούσιο είναι και το συγγραφικό του έργο. Τα χρόνια 1972-1980 ή δυναμική Αρχιερατεία του διακόπτεται απρόσμενα με τη... «μεταφύτευσή» Του στή χηρεύουσα Ι. Μ. Γερμανίας. Στα χρόνια τής εκεί αρχιερατείας του: Διπλασιάζει τις Ενορίες τής Τ. Μ. Γερμανίας, ενεργεί καί επιτυγχάνει ασφάλιση καί μισθοδοσία του Κλήρου, δημιουργεί ενοριακά κέντρα, εγκαινιάζει Ιερό Μητροπολιτικό Κέντρο στή Βόννη, ομιλεί κάθε Σάββατο από το γερμανικό Ραδιόφωνο στους εκεί Ελληνες, εκδίδει μηνιαίο περιοδικό μέ τίτλο «Ορθόδοξος Μετανάστης».
Ενεργεί και επιτυγχάνει να διδάσκεται η Ορθόδοξη Θεολογία σε γερμανικά πανεπιστήμια. Ενεργεί και αναγνωρίζεται επίσημα η Ι. Μ. Γερμανίας ως Ν. Π. Δ. Δικαίου. Υπερασπίζεται δυναμικά τον Ελληνα εργάτη, πολεμά την αφομοίωση, ενώ προωθεί πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ των δύο λαών, ώστε τιμάται με το ανώτατο παράσημο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Ανυψώνει το ηθικό του Έλληνα της Γερμανίας, υπερασπίζεται την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (κι ήταν τα χρόνια δίσσεκτα) καί βροντοφωνάζει πάντα τη φράση τού εκεί ενθρονιστηρίου λόγου του: «Η Εκκλησία δεν γνωρίζει πολιτικά φρονήματα!».
Η μεγαλειώδης επιστροφή του Ειρηναίου στην Ι. Μ. Κισάμου - Σελίνου, πραγματοποιήθηκε ύστερα από πρωτόγνωρους, μαζικούς αγώνες του Ποιμνίου του το 1981, οπότε, επανερχόμενος, αρχίζει τη δεύτερη αρχιερατεία του στην Ι.Μ.Κ.Σ. ως φυσική συνέχεια της πρώτης. Το 2005 υποβάλλει παραίτηση λόγω του προχωρημένου της ηλικίας του. Άγει, τότε, το 94ο έτος τής ζωής του.

(Αποσπάσματα από το βιογραφικό του μητροπολίτη πρώην Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη που υπογράφει ο Σταμάτης Απ. Αποστολάκης, δάσκαλος - λαογράφος και δημοσιεύεται στο βιβλίο «Ειρηναίος»).

Σημείωση: το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στις 10 Οκτωβρίου 2009 στο ένθετο «διαδρομές» της εφημερίδας «Χανιώτικα νέα».