ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Έλλειμμα
εθνικής
στρατηγικής

Νομοθετικές
και άλλες
πρωτοβουλίες
για την προστασία
των περιοχών αυτών
ζητούν οι Φορείς
Διαχείρισης από
το Υπουργείο
Περιβάλλοντος

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ

Έλλειμμα διαμόρφωσης και εφαρμογής εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών σε όλη τη χώρα διαπιστώνουν οι εκπρόσωποι των Φορέων Διαχείρισης αυτών των περιοχών και καλούν την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να αναλάβει συγκεκριμένες, νομοθετικές και άλλες, πρωτοβουλίες και δράσεις, που θα δώσουν λύσεις στα υφιστάμενα προβλήματα.
Τα βασικότερα εξ αυτών, που αφορούν κυρίως την ουσιαστική και αποτελεσματική... προστασία των προστατευόμενων περιοχών, με βάση τις κοινοτικές οδηγίες, επισημαίνονται σε υπόμνημα που εστάλη πριν από λίγες ημέρες στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Το τελικό κείμενο του υπομνήματος προέκυψε μετά από το συνέδριο, με θέμα «Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών - Προοπτικές και πραγματικότητα», που διοργανώθηκε στα Χανιά από τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς (29 - 31 Οκτωβρίου 2009), με τη συμμετοχή εκπροσώπων 14 Φορέων Διαχείρισης απ' όλη τη χώρα, υπηρεσιακών παραγόντων του Υπουργείου και της Περιφέρειας Κρήτης, καθώς και εκπροσώπων τοπικών φορέων.
Κοινή διαπίστωση των συμμετεχόντων σε συνάντηση εργασίας που πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου ήταν το γεγονός ότι οι Φορείς Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, μετά από ένα πρώτο διάστημα λειτουργίας (2003 - 2009), «εμφανίζουν μια δυναμική η οποία καθορίστηκε κυρίως από τις χρηματοδοτικές ροές του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, τις εγγενείς δυσκολίες της αρχικής τους λειτουργίας και μια αναποτελεσματική υποστήριξη (θεσμική, τεχνική, νομική, κ.λπ.). Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η αδυναμία εκπλήρωσης την αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο», όπως επισημαίνουν στο υπόμνημα.

ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Η ολοκλήρωση έως το 2012 της εκπόνησης και εφαρμογής των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και σχεδίων διαχείρισης για το σύνολο των προστατευόμενων περιοχών σε σχέση με τις υποχρεώσεις και δεσμεύσεις της χώρας (εθνική αναφορά 2012) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αιτήματα που θέτουν οι Φορείς Διαχείρισης.
Ο καθηγητής του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Παναγιώτης Δημόπουλος, μιλώντας στα «Χ.Ν.», στο περιθώριο του συνεδρίου που έγινε στα Χανιά είχε επισημάνει, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος επιβολής προστίμου στην Ελλάδα, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν δεν κάνει πράξη τις δεσμεύσεις της για τις προστατευόμενες περιοχές έως το 2012.
Ο κ. Δημόπουλος τόνισε ότι «κάθε εξαετία τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. πρέπει να ετοιμάζουν μία εθνική αναφορά, που αφορά όλες τις περιοχές που είναι ενταγμένες στο Δίκτυο "Natura 2000", για το αν έχουν εφαρμόσει ή όχι ενεργητικά μέτρα διαχείρισης, προστασίας συγκεκριμένων οικοτόπων, αλλά και ειδών, φυτών και ζώων. Αν αυτά δεν έχουν γίνει υπάρχει πρόβλημα. Την περίοδο 2000 - 2006 δεν έγιναν τα απαραίτητα βήματα από την πλευρά της Πολιτείας, ούτως ώστε να παρακολουθήσουμε αν και πού υπάρχουν αλλαγές, καθώς και γιατί υπάρχουν αυτές οι αλλαγές. Γιατί, για παράδειγμα, εκχερσώθηκε μία περιοχή και καταστράφηκε ένα δάσος. Αυτά δεν υπήρξαν. Απλά, λίγους μήνες πριν από τη σύνταξη αυτής της πρότασης, που πρέπει να είναι δουλειά επιστημόνων, μαζεύτηκαν κάποιοι άνθρωποι, μέσα κι εγώ, προσπαθώντας να σώσουμε τη χώρα, επί της ουσίας, και εκφράσαμε τις επιστημονικές μας απόψεις, αλλά ως απόψεις ειδικών και όχι ως αποτέλεσμα παρακολούθησης και καταγραφής. Ωστόσο, η Ευρώπη ζητά πλέον παρακολούθηση, αξιολόγηση και επιστημονικά δεδομένα από τη φύση και όχι κρίσεις ειδικών. Η επόμενη εθνική αναφορά είναι το 2013 και θα πρέπει, κατά συνέπεια, αυτή τη φορά να είμαστε έτοιμοι», κατέληξε ο κ. Δημόπουλος.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ - ΣΤΟΧΟΙ

Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο των Χανίων (εκπρόσωποι 14 Φορέων Διαχείρισης, καθηγητές Πανεπιστημίων, κ.ά.) ζητούν στο υπόμνημά τους τη «διαμόρφωση και εφαρμογή εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, διακρίνοντας περιοχές εθνικής, περιφερειακής, τοπικής εμβέλειας και δημιουργία των αντίστοιχων δομών διαχείρισης των περιοχών.
Παράλληλα, επισημαίνουν την ανάγκη εκσυγχρονισμού του νόμου πλαισίου για το περιβάλλον (καθορισμός νέων κατηγοριών προστατευόμενων περιοχών, δημόσια διαβούλευση για τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, κ.λπ.) και του Ν. 2742/99 σχετικά με τους Φορείς Διαχείρισης (αρμοδιότητες Φορέων Διαχείρισης, διασφάλιση των διαδικασιών και πόρων υλοποίησης των σχεδίων διαχείρισης με διατομεακή διαβούλευση, αποσαφήνιση του ρόλου των εποπτών - φυλάκων κ.λπ.). «Ο παραπάνω εκσυγχρονισμός πρέπει να είναι συμβατός με τις υπόλοιπες τομεακές πολιτικές», τονίζουν.
Ακόμη, ζητούν, μεταξύ άλλων:
• Θεσμοθέτηση των όρων προστασίας στις προστατευόμενες περιοχές με Προεδρικά Διατάγματα και όχι με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις.
• Ενσωμάτωση στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών της πρόληψης και αντιμετώπισης των επιπτώσεων από τις φυσικές καταστροφές (πλημμύρες, πυρκαγιές, κ.λπ.).
• Σύνταξη δασικών χαρτών και δασολογίου άμεσα κατά προτεραιότητα στις προστατευόμενες περιοχές.
• Ενσωμάτωση στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών μεθοδολογίας και κριτηρίων αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης.
• Νομική, τεχνική και επιστημονική υποστήριξη των Φορέων Διαχείρισης και προτυποποίηση διαδικασιών διαχείρισης και συστημάτων λήψης αποφάσεων.
• Αναθεώρηση της σύνθεσης των Δ.Σ. ως προς την εκπροσώπηση φορέων σε περιπτώσεις δυσλειτουργίας.
• Δημόσια εκδήλωση ενδιαφέροντος για την επιλογή προέδρου και ειδικού επιστήμονα στους Φορείς Διαχείρισης κατ’ εφαρμογή των κριτηρίων του Ν. 2742/99 (όπως αυτός συμπληρωθεί μελλοντικά).
• Ανάλυση οικονομικής βιωσιμότητας των δομών διαχείρισης στις προστατευόμενες περιοχές και κάλυψη των πάγιων λειτουργικών τους αναγκών από τον τακτικό προϋπολογισμό.

Αναδημοσίευση από τα «Χανιώτικα νέα».