ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ - 13/8/2010

Η ακτοπλοϊκή σύνδεση
της Γαύδου με την Κρήτη

Θα το καταγράψω όσο πιο απλά και κατανοητά μπορώ. Ας υποθέσουμε ότι μια τετραμελής οικογένεια -με Ι.Χ. αυτοκίνητο- επιθυμεί σήμερα να μεταβεί στην ακριτική Γαύδο (φωτ.) για διακοπές. Με το μείζον πρόβλημα που έχει προκύψει όσον αφορά στην ακτοπλοϊκή σύνδεση του νησιού με τη νότια Κρήτη, αυτό μπορεί να γίνει κατορθωτό μόνο με τον εξής -απίστευτο, αλλά... ελληνικό- τρόπο:

Αρχικά θα πρέπει να πάνε οδικώς στην Παλιόχωρα. Εκεί θα αποβιβαστούν ένας από τους δύο γονείς και τα παιδιά, προκειμένου να ταξιδέψουν ακτοπλοϊκώς για Γαύδο είτε με το πλοίο «Σοφία Π» (χωρητικότητας 92 ατόμων), είτε με το πλοίο «Ελαφόνησος» (χωρητικότητας 110 ατόμων). Αν, φυσικά, βρουν εισιτήρια. Ας υποθέσουμε ότι βρίσκουν.

Επειδή, όμως, τα δύο αυτά πλοία είναι επιβατηγά και όχι -και- οχηματαγωγά, ο άλλος γονέας -ο οδηγός, δηλαδή, του Ι.Χ. αυτοκινήτου- θα πρέπει να γυρίσει πίσω στα Χανιά και στη συνέχεια να μεταβεί στη... Χώρα Σφακίων (!) προκειμένου να βάλει το όχημά του στο πλοίο «Δασκαλογιάννης» (οχηματαγωγό, με το οποίο δύναται, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, να ταξιδέψουν μέχρι 12 επιβάτες). Αν είναι τυχερός θα είναι μεταξύ των 12! Διαφορετικά, έχει... ο Θεός! Σημειώνω, δε, και τούτο το επίσης ενδιαφέρον στοιχείο: όλα τα προαναφερόμενα πλοία ταξιδεύουν όταν δεν έχει καιρό. Από 6 μποφόρ και πάνω παραμένουν δεμένα στα λιμάνια.

Με βάση τα παραπάνω, εύκολα γίνεται αντιληπτό -το γράφω... κομψά- ότι φέτος η Γαύδος δεν αποτελεί ελκυστικό προορισμό για τη μέση ελληνική -και όχι μόνο- οικογένεια. Δεν είναι, όμως, αυτό το μείζον. Το μείζον είναι ότι από τις 2 Ιουλίου μέχρι και σήμερα η ακτοπλοϊκή εξυπηρέτηση του νησιού είναι εντόνως προβληματική, γεγονός που έχει αρνητικότατες συνέπειες στην οικονομία του ακριτικού τόπου.

Τα νούμερα είναι αμείλικτα: 17.000 - 18.000 επισκέπτες είχε πέρυσι η Γαύδος την περίοδο Ιουνίου - Σεπτεμβρίου, 3.000 - 4.000 φέτος, από τον Ιούνιο μέχρι και τα μέσα Αυγούστου, όπως επισήμανε, μιλώντας χθες στη στήλη, ο πρόεδρος της Κοινότητας Στρατής Λαμπάκης.

Με δεδομένο ότι η οικονομία του νησιού στηρίζεται στην αλιεία, στην κτηνοτροφία και -κυρίως- στον τουρισμό μιλάμε για τεράστια απώλεια εισοδήματος. Για οικονομική καταστροφή. Κυριολεκτικά και όχι ως σχήμα λόγου. Και ρωτώ: τους πληγέντες επιχειρηματίες ποιος θα τους αποζημιώσει; Ποιος θα συμπληρώσει το εισόδημά τους, που μειώθηκε απρόσμενα και χωρίς δική τους ευθύνη σε τραγικό βαθμό; Πώς οι άνθρωποι αυτοί θα τα βγάλουν πέρα τον χειμώνα και μάλιστα σε περίοδο ευρύτερης οικονομικής κρίσης;

Θυμίζω περιληπτικά τι προηγήθηκε. Στις αρχές Ιουλίου ο καλός συνάδελφος Γιάννης Λυβιάκης αποκάλυψε το πρόβλημα, με σχετικό ρεπορτάζ στα «Χ.Ν.». Στις 2 του προηγούμενου μήνα η Γαύδος αποκλείστηκε ακτοπλοϊκώς, καθώς ετέθη σε ισχύ η Ευρωπαϊκή Οδηγία 9818, με βάση την οποία τα πλοία της ΑΝΕΝΔΥΚ, «Σαμαριά» και «Δασκαλογιάννης», δεν μπορούν, πλέον, να μεταφέρουν πάνω από 12 επιβάτες έκαστο ανά δρομολόγιο.

Μέχρι τότε, δημοσίως τουλάχιστον, δεν είχε γίνει ούτε νύξη για το ενδεχόμενο να υπάρξει πρόβλημα στη σύνδεση του νησιού με τη νότια Κρήτη. Ούτε από την ανάδοχο εταιρεία (ΑΝΕΝΔΥΚ), ούτε από το αρμόδιο Υπουργείο (Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας). Παρά το γεγονός ότι και οι δύο άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές γνώριζαν -ή όφειλαν να γνωρίζουν- τι μέλλει γενέσθαι.

Να υποθέσω ότι η εταιρεία προσδοκούσε πως θα δινόταν παράταση στην εφαρμογή της Οδηγίας, όπως είχε, άλλωστε, ζητήσει; Να το υποθέσω. Το Υπουργείο τι προσδοκούσε, άραγε; Δεν γνώριζε ότι, αν εφαρμοζόταν η συγκεκριμένη Οδηγία, η ΑΝΕΝΔΥΚ δεν θα μπορούσε να καλύψει τη γραμμή με τα δύο πλοία της κι επομένως η Γαύδος θα έμενε -στην «καρδιά» της τουριστικής περιόδου- χωρίς επαρκή ακτοπλοϊκή σύνδεση;

Ο πρόεδρος της ΑΝΕΝΔΥΚ Γιάννης Μπραουδάκης είχε δηλώσει, στις αρχές Ιουλίου, για το θέμα:

• Με βάση την Οδηγία 9818 «από την 1η Ιουλίου υποβαθμίζονται κάποια πλοία. Τα δικά μας σκάφη, το “Σαμαριά” και το “Δασκαλογιάννης”, με τη συμμόρφωση που είχαμε κάνει το 2006 είχε επιτραπεί να δέχονται 500 επιβάτες έκαστο».

• «Ξοδέψαμε πάνω από μισό εκατομμύριο ευρώ για να συμμορφωθούμε κατά 50% με επιπλέον συστήματα ασφαλείας αλλά τελικά το πλοίο υποβαθμίστηκε. Αυτή τη στιγμή τα σκάφη δεν μπορούν να πάρουν επιβάτες. Και αυτό, ενώ μέχρι τώρα ήταν πιο χαμηλά τα μέτρα ασφαλείας και τα πλοία ταξίδευαν νόμιμα με 400 επιβάτες. Τώρα που διπλασιάσαμε τα συστήματα ασφαλείας δεν επιτρέπονται τα δρομολόγια, λόγω αλλαγής της Οδηγίας. Αυτή είναι η εικόνα που υπάρχει σήμερα».

• «Το πλοίο “Δασκαλογιάννης” έλαβε πριν ένα μήνα νέο πιστοποιητικό ασφαλείας με βάση το οποίο δεν μπορεί να ταξιδέψει, ενώ αν διατηρήσουμε το προηγούμενο πιστοποιητικό θα παρέμενε στην κατηγορία Β’ και θα συνέχιζε τα δρομολόγια»!

• «Εδώ και δύο μήνες ζητήσαμε να συνεχιστεί το προηγούμενο καθεστώς. Όμως η ερμηνεία του σχετικού άρθρου είναι διιστάμενη».

Απορία: Ακόμη και αν -λέμε αν- δινόταν ολιγόμηνη παράταση για να μην υπάρξει πρόβλημα το φετινό καλοκαίρι, πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί η ομαλή ακτοπλοϊκή σύνδεση της Γαύδου με τη Χώρα Σφακίων την ερχόμενη τουριστική περίοδο με τη δρομολόγηση του νέου πλοίου της ΑΝΕΝΔΥΚ -η μετασκευή του οποίου αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2011-, από τη στιγμή που για να γίνει αυτό είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθούν έργα εκβάθυνσης των δύο λιμανιών και επέκτασης των προβλητών προκειμένου να μπορεί να δένει το νέο αυτό καράβι σε Γαύδο και Σφακιά;

Τα περί αναγκαιότητας εκτέλεσης συγκεκριμένων έργων στα δύο λιμάνια αποκάλυψε χθες στη στήλη ο κ. Λαμπάκης, γνωστοποιώντας ότι η ΑΝΕΝΔΥΚ έχει στείλει σχετικό έγγραφο στο Λιμενικό Ταμείο Νομού Χανίων. Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να γίνουν τα έργα αυτά; «Από το Λιμενικό Ταμείο μού είπαν τουλάχιστον ότι θα γίνουν μετά από τρία χρόνια», απάντησε ο κ. Λαμπάκης.

Χθες, έγινε επίσης γνωστό ότι το αρμόδιο Υπουργείο προχώρησε σε προκήρυξη για την αποκλειστική εξυπηρέτηση της ακτοπλοϊκής γραμμής Χώρα Σφακίων - Γαύδος, την περίοδο από 28 Αυγούστου 2010 μέχρι 31 Οκτωβρίου 2013. Άγνοια για την εξέλιξη αυτή δήλωσε ο κ. Λαμπάκης, σημειώνοντας ότι ουδείς τον ενημέρωσε. Ρεπορτάζ με το τι προβλέπει η σχετική προκήρυξη δημοσιεύεται σήμερα στα «Χ.Ν.» (σελίδα 64).

Πέραν τούτων, αξίζει -έστω και αν αποτελούν πλέον... Ιστορία- να επισημανθούν ορισμένα, ακόμη, γεγονότα:

• Περί τα τέλη Ιουλίου αναζητήθηκε προσωρινή λύση μέσω πρόχειρου δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού, προϋπολογισμού 45.000 ευρώ, που προκήρυξε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, μετά από συνεννόηση του υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Σταύρου Αρναουτάκη με τον νομάρχη Χανίων Γρηγόρη Αρχοντάκη, όπως ο τελευταίος γνωστοποίησε, μιλώντας τότε στα «Χ.Ν.». Ο διαγωνισμός τελικά ήταν άγονος.

• Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο κ. Λαμπάκης είχε δηλώσει σε ραδιοφωνικό σταθμό ότι «έπειτα από διαβουλεύσεις με τους γενικούς γραμματείς των Υπουργείων και κυρίως του κ. Ροΐδη, αλλά με και την ουσιαστική παρέμβαση του υφυπουργού Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Σταύρου Αρναουτάκη καταφέραμε αφενός να βρεθεί το κατάλληλο πλοίο και αφετέρου να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για να υπογραφεί η σύμβαση εκμίσθωσης με κρατικά κεφάλαια, του πλοίου “Αλέξανδρος”. Στην προσπάθεια μπορώ να πω ότι έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Το δρομολόγιο αρχικά θα εξυπηρετήσει το νησί για τους καλοκαιρινούς μήνες και αργότερα θα εξεταστεί η πιθανότητα παγίωσής του και για τους χειμερινούς μήνες. Το συγκεκριμένο πλοίο, το οποίο πληροί τις προδιαγραφές που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτελούσε μέχρι σήμερα δρομολόγια στη γραμμή Πειραιάς - Αίγινα».

• Ο κ. Λαμπάκης είχε πει, δηλαδή, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι βρέθηκε λύση. Μάλιστα στον ίδιο ραδιοφωνικό σταθμό είχε μιλήσει και ο ιδιοκτήτης του πλοίου Γιάννης Γαζής. «Με μεγάλη μου χαρά αποδέχθηκα να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στο ακριτικό νησί της Γαύδου. Το πλοίο μου μέχρι σήμερα εκτελούσε με επιτυχία το δρομολόγια Πειραιάς - Αίγινα (Σουβάλα) και μετά την παρέμβαση των αρμοδίων ήρθαμε σε συμφωνία για να το μεταφέρουμε στην Κρήτη με σκοπό να εκτελέσει τα δρομολόγια της Γαύδου με τα δύο λιμάνια της νότιας Κρήτης. Είναι ύψιστο καθήκον της πολιτείας και των φορέων, η σύνδεση του νησιού το οποίο είναι και το νότιο-ανατολικότερο σημείο της Ευρώπης, με τον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι κι εμείς ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα και ευελπιστούμε να παράσχουμε με συνέπεια τις ναυτικές υπηρεσίες και γνώσεις μας».

• Τι έγινε και η «συμφωνία» -κατά πώς παρουσιάστηκε- δεν προχώρησε; Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω. Επισημαίνω, όμως, και αυτό έχει, θαρρώ, την αξία του, ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Γαζής είχε ζητήσει 300.000 ευρώ για να μεταφέρει το πλοίο, για συγκεκριμένο χρόνο, στη γραμμή της Γαύδου. Παρά ταύτα, ο διαγωνισμός που προκήρυξε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, μετά από συνεννόηση με τον κ. Αρναουτάκη, είχε προϋπολογισμό μόλις 45.000 ευρώ...

• Για το πρόβλημα είχαν καταθέσει κοινή ερώτηση -στις αρχές Ιουλίου- οι τρεις βουλευτές Χανίων του ΠΑΣΟΚ. Σήφης Βαλυράκης, Ευτύχης Δαμιανάκης και Μανώλης Σκουλάκης ζητώντας από τον αρμόδια υπουργό Λούκα Κατσέλη να παρέμβει άμεσα για να δοθεί λύση. Και μετά;

• Θυμίζω, τέλος, ότι σύμφωνα με τον κ. Λαμπάκη, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου δεσμεύτηκε να δώσει λύση στο πρόβλημα της ακτοπλοϊκής απομόνωσης της Γαύδου. Ο κ. Λαμπάκης είχε ολιγόλεπτη συνάντηση με τον πρωθυπουργό στο περιθώριο του Παγκόσμιου Συνεδρίου Κρητών, στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου, στις 30 Ιουλίου. Θα δοθεί λύση σύντομα, είπε ο κ. Παπανδρέου, σύμφωνα με τον κ. Λαμπάκη. Περιμένουμε. Ακόμη... Να δοθεί λύση. Δεν το λέω εγώ. Ο κ. Λαμπάκης το λέει. Λύση σε ένα μείζον πρόβλημα ενός σημαντικού ακριτικού τόπου. Ενός, επαναλαμβάνω, σημαντικού ακριτικού τόπου. Και ο νοών νοείτο...